Πάντα μου αρέσει όταν διαβάζω για ένα σοβαρό βιβλίο να θέλω να εκφράσω την άποψη μου. Στο βιβλίο «Οι ρίζες του Μανδραγόρα» συνάντησα μια σοβαρή γραφή, έναν λόγο μεστό, με εμφανή τη διάθεση της συγγραφέως να εμβαθύνει στον ψυχικό κόσμο των ηρώων και ηρωίδων της. Γνωρίζουν πολύ καλά όσοι διαβάζουν και όσοι γράφουν πόσο δύσκολη είναι η καλή λογοτεχνία, πόσο δύσκολο είναι για έναν συγγραφέα να δημιουργήσει εικόνες με τη γραφή του που θα φέρουν στο νου του αναγνώστη δικές του παρόμοιες εικόνες, μνήμες και προσωπικά του βιώματα και θα τον παραλληλίσουν σε ένα καινούριο όσο και άγνωστο ταξίδι απολαμβάνοντας έτσι την ευχαρίστηση της καλής γραφής.
Η επιτυχία του πεζού λόγου προκύπτει από την ένωση γνώσεων, φαντασίας, συναισθηματισμού και ικανότητα απόδοσης. Αυτά τα στοιχεία είναι ορατά και στο τρίτο μυθιστόρημα της Νανάς Σκαρτσίλα, «Οι ρίζες του Μανδραγόρα» ένας καλαίσθητος τόμος από τις εκδόσεις 24 γράμματα. Ένα πλούσιο από κάθε άποψη βιβλίο που με κέρδισαν οι σελίδες του κατά την ανάγνωση καθώς αντάμωνα ένα ρευστό κείμενο να φανερώνει αβίαστα το σθένος ενός μυαλού και τον πλουραλισμό μιας ψυχικής, δημιουργικής, έντασης.
Μην σας τρομάξει που δείχνει μεγάλο. Θα μπορούσε να είναι χωρισμένο σε δύο τόμους, αλλά είναι τόσο ευανάγνωστο με πλούσια δομή και δράση, με ανατροπές, διλλήματα, εμπόδια, αντιθέσεις που το καθιστούν άκρως ενδιαφέρον. Ακολουθώντας η συγγραφέας τη ορθή χρήση κανόνων μαζί με τα στοιχεία φαντασίας και γνώσης επί του θέματος, αλλά και των λεπτομερειών του, δημιούργησε ένα τέλειο έργο, με θετικό αποτέλεσμα που σίγουρα θα τύχει καλής αναγνωστικής αντιμετώπισης.
Γνωρίζω το ύφος γραφής της Νανάς Σκαρτσίλα από τα προηγούμενα βιβλία της: Φαίδρα. και Το πέταγμα της Πεταλούδας. Δύο επίσης εξαιρετικά βιβλία που διαβάζονται εύκολα. Σε αυτό το βιβλίο Οι ρίζες του Μανδραγόρα, πιστοποιεί πως η ιδιότυπη σκέψη της και η ταύτιση της ζωής των ηρώων της με καθημερινά συμβάντα και ιστορικά γεγονότα που ως υπομνήσεις μας μεταφέρουν σε άλλους χρόνους, στο άρωμα μιας άλλης Ελλάδας, είναι απολύτως ακριβής και λογοτεχνικά άρτια παρουσιασμένα.
Η Νανά έχει ολοκληρώσει και μας παρουσιάζει ένα σωστό κείμενο, ένα βιβλίο, βασισμένο επάνω σε καθιερωμένες συγγραφικές αξίες προβάλλοντας μέσα από ένα φυσικό χάρισμα, διάχυτο από πνεύμα, γνώση, διάθεση, αίσθημα και φυσικά τι άλλο, αστείρευτη φαντασία και ικανότητα συγγραφική σε μια ιστορία που με συγκλονιστικό τρόπο καταγράφει την ακροβασία μιας γυναίκας συγγραφέως μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας.
Σαν να εξελίσσεται η ιστορία μέσα από την ιστορία καθώς η ηρωίδα, η Ιουλία είναι συγγραφέας. Είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς αν εξιστορεί πραγματικά ή φανταστικά γεγονότα. Μόνο τα ιστορικά γεγονότα ξέρει ότι είναι πραγματικά. Η αλήθεια είναι ότι η Ευρώπη μαστίζεται από μαζικά κρούσματα λαθραίας διακίνησης και σεξουαλικής εκμετάλλευσης γυναικών και παιδιών. Οι ήρωες στοιχειοθετούν τη μορφολογία διαφορετικών μεταβατικών εποχών με στοιχεία παραβατικότητας και παραδοξότητας, ταυτόχρονα θίγονται θέματα όπως η διαφορετικότητα, η ενηλικίωση, η παχυσαρκία, η βουλιμία, η απόρριψη, η απόπειρα βιασμού, η οικογένεια και η απώλεια,- θέματα που μπορεί να αντιμετωπίσει κανείς στην καθημερινότητά του.
Ο λόγος της περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειάζεται η μυθιστορηματική επινόηση να συγχωνεύει το πραγματικό με το φανταστικό, να συνενώνει καταστάσεις, να ξεπερνάει όρια πέραν τoυ απτού και τελικά να εμφορούνται σαν ο μύθος μιας απίστευτης ιστορίας.
Μια ιστορία, πιθανόν βασισμένη σε αληθινούς χαρακτήρες ή γεγονότα, που σε τελική άποψη είναι αδιάφορο, καθώς μέσα από τη δυναμική της συγγραφέως είναι αληθινά δοσμένοι, όπως άλλωστε συνηθίζει η ίδια η ζωή να δημιουργεί αισθήσεις και οι Μοίρες να επιλέγουν πρωταγωνιστές να παίξουν τα αληθινά σενάρια της.
Το μεγάλο πλεονέκτημα της συγγραφέως είναι που δεν επιχειρεί να εκφραστεί με πολυπλοκότητα, ούτε καν αναζητάει το ιδιόμορφο για να κάνει τη διαφορά. Αντίθετα, το γράψιμό της είναι συγκροτημένο, απλό, ευανάγνωστο και φυσικά δυναμικό. Επιβάλλεται με τον παλμό της περιγραφής, της δράσης και τον πλούτο όσον αφορά τη χρησιμοποίηση της ολοζώντανης γλώσσας μας.
Το πυκνό ύφος και ο απόλυτος συναισθηματικός ρεαλισμός δημιουργούν την μυθιστορηματική ατμόσφαιρα η οποία αποτελεί και το κύριο χαρακτηριστικό της αξίας του έργου.
Είναι σίγουρο, πως αρκετές αναφορές και εκφράσεις της συγγραφέως θα συγκινήσουν και θα ενθουσιάσουν τις αντιλήψεις εκείνες που αγαπούνε την δυναμική του γνήσιου λόγου.
Γραφή σε τόνο ήρεμο μα αδυσώπητο στα σκληρά γεγονότα που σαν να μεταλλάσσονται και να παίρνουν πότε τη μορφή παρωδίας και άλλοτε τη μορφή τραγωδίας χαρίζοντας στον αναγνώστη την επίφαση μιας πραγματικότητας ζωντανής όσο και η ίδια η ζωή μας.
Κεντρική ηρωίδα της, η Ιουλία, διατρέχει σε όλο το βιβλίο η δράση της που σε κάνει να την ακολουθείς και να πάσχεις μαζί της για τις λύσεις των προβλημάτων ή τη σύμπλευση στις καλές στιγμές που της χαρίζονται.
Η συγγραφέας διάλεξε να εκφραστεί με το δυσκολότερο είδος ενός πεζογραφικού έργου, την πολυπρόσωπη αναφορά μέσα από την αφήγηση και το ύφος της πρωταγωνίστριας της μυθιστορίας.
Και είναι δυσκολότερο είδος διότι σε κάθε λέξη και φράση πρέπει να δείχνει και να εξηγεί τον διαφορετικό ψυχικό κόσμο των ηρώων της.
Αλλά και γιατί η δημιουργός, αναγκαστικά υφίσταται το βάρος μιας δύσκολης εσωτερικής διεργασίας να αναγνωρίζει τη διαφορετικότητα τους και να την καταγράφει ώστε να μην γίνουν όλοι οι ήρωες της ίδιοι μονότονοι, πληκτικοί και άρα αποτυχημένοι.
Με αριστοτεχνικό τρόπο καταφέρνει να ξεδιπλώσει όλο το ψυχισμό που κυοφορείται μέσα στην ηρωίδα της και στους ήρωες του μυθιστορήματος, αλλά και οι δευτερεύοντες ήρωες της που δημιουργούν τον περίγυρο μιας κοινωνίας που αναζητά μέσα από τα προσωπικά τους προβλήματα να βρουν τις λύσεις εκείνες που θα κάνουν τις ζωές τους ελαφρύτερες ακόμη κι από βάρη ενοχικά.
Το βιβλίο αποτελείτε από 17 κεφάλαια και κάθε ένα από αυτά αφηγηματικά δείχνει να έχει αλληλουχία θεματική σε κάθε χωροχρονική στιγμή, αλλά η συγγραφέας με τη συγγραφική τεχνική συνθέτει το πάζλ μιας άριστης μυθοπλασίας, ενός τόπου με ανθρώπους τοποθετημένους στα όρια ενός στενού περιβάλλοντος που τους περικλείει ασφυκτικά.
από το οπισθόφυλλο:
Η ζωή της Ιουλίας ανατρέπεται όταν ανακαλύπτει ότι είναι υιοθετημένη. Γίνεται άλλος άνθρωπος. Και ξεκινάει την αναζήτηση της βιολογικής της μητέρας στην Ουγγαρία, ιδιαίτερα στο Σίοφοκ -μια πόλη δίπλα στη λίμνη Μπάλατον-, όπου έχει γεννηθεί, με απροσδόκητες εξελίξεις. Όταν η ζωή της βρίσκεται σε κίνδυνο καταφέρνει να ξεφύγει… με όχι απαραιτήτως νόμιμα μέσα και επιστρέφει στην Αθήνα. Εκεί ανακαλύπτει την αγάπη της για τη λογοτεχνία. Σε κάθε βιβλίο της οι ιστορίες βρίσκουν τη συγγραφέα και όχι το αντίθετο. Αρχίζει μια νέα αναζήτηση στην Πορτογαλία σ’ ένα πανέμορφο ψαροχώρι στις ακτές του Ατλαντικού, τη Ναζαρέ, για να βρει τον βιολογικό της πατέρα. Σε ένα απομονωμένο φρούριο δίπλα στο φάρο της Ναζαρέ, ανακαλύπτει ότι το να σκαλίζεις το παρελθόν δεν είναι πάντα καλή ιδέα. Στην Παλιά Αθήνα είναι θαμμένο ένα μυστικό που όταν έρθει στην επιφάνεια θα τη στοιχειώσει. Παρουσιάζεται ανάγλυφος ο πίνακας της Αθήνας του 1913, μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, όπου φαντασία και πραγματικότητα περιπλέκονται, με τους ανθρώπους της εποχής, τις συνήθειες και την καθημερινότητά τους. Οι σουφραζέτες και οι αγώνες τους, οι λογοτέχνες που άφησαν το στίγμα τους, το Γλωσσικό Ζήτημα, οι μόρτηδες, ο αιματηρός πετροπόλεμος των νέων, μονομαχίες, καντάδες, κοινωνικές ανισότητες και φτωχομαχαλάδες, μοιραίοι έρωτες, δοξασίες και οιωνοί. Η Ιουλία θα ανακαλύψει τυχαία το φρικτό μυστικό που έχει σχέση με τις ρίζες της και την κατάρα που την ακολουθεί. Μια ιστορία αγάπης με πολλές ανατροπές, μια ιστορία μυστηρίου και μυστικών που έρχονται στο φως από τα βάθη του χρόνου. Ένα ταξίδι στην Παλιά Αθήνα… με ένα τέλος εντελώς απρόβλεπτο.
Η συγγραφέας καταπιάστηκε με μια πολύπλευρη θεματικά ιστορία που στο χώρο και στο χρόνο τα ιστορικά στοιχεία εμφανίζονται ως μαρτυρίες που καταγράφονται μέσα από τη ζωή και τους προβληματισμούς ενός ολόκληρου λαού του ελληνικού. που βίωσε τα τραγικά γεγονότα του Α΄ Βαλκανικού πολέμου, η δολοφονία του Γεωργίου του Α΄, αλλά και πλήθος άλλων κοινωνικών, σοβαρών γεγονότων, όπως ένα εξ αυτών, το γλωσσικό ζήτημα.
Οι εναλλαγές των δραματικών κορυφώσεων διαδέχονται η μία την άλλη μέσα από την τέλεια δομημένη πλαστικότητα των ηρωίδων, έτσι που ο αναγνώστης θέλοντας και μη θα παραλληλιστεί μαζί τους και θα ακολουθήσει τα βήματα τους.
Η ιστορία ξεκινάει με θεατρικό ύφος, μια σκηνή που μας εισάγει την πρωταγωνίστρια, την Ιουλία και από την πρώτη μόλις παράγραφο μας κερδίζει σαν προσωπικότητα και μας δημιουργεί περιέργεια για τη συνέχεια. Μια απλή σκηνή που αποδεικνύει ότι από την πρώτη της σελίδα η συγγραφέας θα μα ταξιδέψει στις ανησυχίες, στα όνειρα και τις προσδοκίες της, και στην αναζήτηση της για την αληθινή της ταυτότητα θα βιώσει δύσκολα γεγονότα.
Και να που τα σενάρια της ζωής υφαίνονται μέσα στη φαντασία ως ακραίες ανατροπές. Ανατροπές που οι συγκυρίες και οι διαφορετικότητες δεν αφήνουν το φως να φωτίσει τις ανθρώπινες σχέσεις.
Γι αυτές τις ανθρώπινες σχέσεις, την εμπιστοσύνη, τον έρωτα, την αναζήτηση της αγάπης και τα κοινωνικοπολιτικά χαρακτηριστικά μάς μιλάει στο μυθιστόρημα της η Νανά Σκαρτσίλα, για τις ζωές κάποιων καθημερινών ανθρώπων, που δρουν με φυσικό τρόπο σαν ανάσες ζωής οδηγώντας την μοίρα τους μέσα απ’ τις ανθρώπινες συμπεριφορές, να αγαπούν, να πιστεύουν, να δραπετεύουν, να πληγώνουν και να πληγώνονται, να αδικούν και ν’ αδικούνται για να φτάνουν κάποιες στιγμές αντιμέτωποι τους εαυτούς τους με τη ματαίωση.
Με τις ματαιώσεις των ονείρων και των προσδοκιών τους, αλλά που τελικά άντεξαν κι έζησαν με γνώση την ευθύνη που εξανθρωπίζει τις ανάγκες και τα πάθη.
Η Νανά Σκαρτσίλα, έγραψε ένα πολυδιάστατο μυθιστόρημα με βάθος στις ζωές των ηρώων δημιουργώντας εικόνες που απευθύνονται στη σκέψη μας για το πόσα απρόοπτα φανερώνει η ζωή.
photo https://24grammata.com/
