Οι σύγχρονες κοινωνίες καλούνται να αντιμετωπίσουν καθημερινά και σε πρακτικό επίπεδο τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Στις ημέρες μας το πρόβλημα που δημιουργείται με την εκπόνηση λύσεων και σχεδίων για το περιβαλλοντικό ζήτημα σε κεντρικό επίπεδο είναι ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές ανάγκες των τοπικών πληθυσμών, αλλά και η παραδοσιακή «τεχνογνωσία» δεν βοηθάει πάντα τις τοπικές κοινωνίες να αντιμετωπίζουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Οι σύγχρονοι άνθρωποι μπορούν να παρέχουν τοπικές πληροφορίες και παραδοσιακές γνώσεις και μπορούν να βοηθήσουν στο σχεδιασμό των αναγκαίων μέτρων διαχείρισης που θα είναι αποδεκτά από τους χρήστες των πόρων και την ευρύτερη κοινότητα. Για τους λόγους αυτούς, η τοπική συμμετοχή των ανθρώπων είναι μία από τις βασικές προϋποθέσεις για μια συνεκτική και μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική μέριμνα. Οι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής συνεπάγονται σοβαρές συνέπειες για τα παγκόσμια κοινότητα και τα κοινωνικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, της ευημερίας και της βιωσιμότητας
των κοινοτήτων. Αυτές οι επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα σοβαρές για τις ευάλωτες ομάδες στις οικονομικά αναπτυσσόμενες κοινωνίες. Ενώ η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, είναι και μία τοπική πραγματικότητα. Είναι όλο και πιο επείγον οι κοινότητες να διαθέτουν την ικανότητα να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις αυτής της κλιματικής
αλλαγής, τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον. Οι περιβαλλοντικές αναπαραστάσεις μπορεί να μην αντικατοπτρίζουν άμεσα τις πραγματικές φυσικές συνθήκες αλλά ερμηνεύονται μέσω των κοινωνικών και πολιτιστικών τρόπων κατανόησης που διαμορφώνουν τα
περιβαλλοντικά ζητήματα.
Αν εξετάσουμε τους Αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους θα δούμε ότι είχαν προβλέψει τη μη σωστή συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στη φύση και προσπαθούσαν να αποφεύγουν την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος , θα πρέπει να τονιστεί ότι σκοπός τους ήταν οι άνθρωποι να ζουν με αρμονία και ευτυχία. Οι άνθρωποι σήμερα επεμβαίνουν με τις πράξεις τους με αποτέλεσμα να απειλείται και να καταστρέφεται ο ρυθμός, το μέτρο και τα στοιχεία των δυνάμεων της φύσης. Η φύση είναι η βάση της ευδαιμονίας και ο αγαθός δάσκαλος του ανθρώπου .
Ο άνθρωπος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης. Οι Αρχαίοι ¨Έλληνες ήταν ενταγμένοι στο φυσικό περιβάλλον. Ζούσαν μέσα από τη φύση. Κατανοούσαν τη συνέχεια και τη μακροβιότητά της. Ενδιαφερόντουσαν για τη συνέχεια της ζωής μετά από αυτούς και δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους ιδιοκτήτες του φυσικού περιβάλλοντος και των πόρων του.
Σήμερα ο άνθρωπος είναι αποκομμένος από το περιβάλλον. Δεν υπάρχει ο ανάλογος σεβασμός. Ο άνθρωπος καταστρέφει το περιβάλλον και αυτοκαταστρέφεται από τις συνέπειες. Δεν ενδιαφέρεται για το αύριο, καταναλώνοντας φυσικούς πόρους με απληστία.
Πρέπει να ευεργετούμε τους Αρχαίους Έλληνες για τις αξίες που μας δίδαξαν σε σχέση με τον άνθρωπο και τη φύση. Η επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων μας δίδαξαν ότι είναι ζήτημα παιδείας και αυτογνωσίας. Μας άφησαν κληρονομιά έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής και σκέψης ο οποίος βασίζεται στο σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος, στην αρμονία, στο μέτρο, στην ηθική και στη λογική.
Τα συγκεκριμένα θέματα μελετώνται από την Περιβαλλοντική Ψυχολογία της Θρησκείας, καθώς ερευνώνται τα αίτια της περιβαλλοντικής κρίσης , του ρόλου της επιχειρηματικής ηθικής και των οικολογικών προοπτικών όλα αυτά παρέχουν μια πολύπλευρη κατανόηση της πολύπλοκης δυναμικής μεταξύ των ανθρώπων και του περιβάλλοντος τους. Η Περιβαλλοντική Ψυχολογία της Θρησκείας, ο νέος αυτός επιστημονικός κλάδος που συνδυάζει την Περιβαλλοντική Ψυχολογία ( Οικοψυχολογία ) με την Ψυχολογία της Θρησκείας εξετάζει συστηματικά πώς το ( φυσικό, κοινωνικό και ψηφιακό ) επηρεάζει τον ψυχισμό των σύγχρονων ανθρώπων.
Η Περιβαλλοντική Ψυχολογία αποκαλύπτει τις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν τις αλληλεπιδράσεις ανθρώπου-περιβάλλοντος, συμβάλλοντας στο σχεδιασμό χώρων που υποστηρίζουν την ευημερία και τις θετικές συμπεριφορές των σύγχρονων κοινοτήτων.. Η ενσωμάτωση των θρησκευτικών πεποιθήσεων σε αυτό το πλαίσιο υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο της πνευματικότητας στη διαμόρφωση της στάσης των ατόμων απέναντι στη φύση και στην προώθηση της σωστής περιβαλλοντικής διαχείρισης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης να υπάρξει μια συλλογική και διεπιστημονική προσέγγιση του διαχρονικού αυτού θέματος . Είναι σημαντικό να οδηγηθούμε στην προώθηση βιώσιμων πρακτικών, τον μετριασμό των ανθρωπογενών επιπτώσεων πάνω στο φυσικό περιβάλλον και την ενίσχυση μιας αρμονικής σχέσης μεταξύ της ανθρωπότητας και του περιβαλλοντικού ζητήματος. Ο άνθρωπος πρέπει να είναι γίνει διαχειριστής της και όχι εκμεταλλευτής
Δρ. Γεώργιος Σ. Φουντουλάκης
Διδακτ. Προσωπικό ΕΚΠΑ
photo LN_Photoart, https://pixabay.com
