Όψεις κοινωνικής δομής και στοιχείο γενεαλογικής ταυτότητας
Το βιβλίο ΄΄Αιγαίου Ονόματα’’ είναι καρπός διττής προσπάθειας. Αναφέρεται τόσο στα Παρωνύμια ενός αρβανίτικου χωριού της Άνδρου, την Βουρκωτή, όσο και σε ένα από τα Μηλισιακά νησιά της βορείου Δωδεκανήσου, τους Αρκιούς.
Η εμπλοκή με την εθνογραφική επιτόπια λαογραφική έρευνα με έδωσε την ευκαιρία να διαβώ πολλούς τόπους, γνωρίζοντας παράλληλα ανθρώπους, ήθη και έθιμα. Άνθρωποι οι οποίοι σέβονται απαράμιλλα τον τόπο, την ιστορία και τα έθιμά τους. Προσεπάθησαν να με μεταλαμπαδεύσουν αυτήν την άσβεστη φλόγα για να την φυλάξω ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Η Βουρκωτή Άνδρου Κυκλάδων, ένα αψεγάδιαστο αρβανιτοχώρι, βρίσκεται κοντά στον κύριο αστικό ιστό του νησιού. Η Βουρκωτή επηρεάζεται μέσα στον χρόνο έσωθεν και έξωθεν. Ωστόσο μέσα από το πρίσμα της νεωτερικότητας και της παραδοσιακότητας αποφαίνεται ο σημερινός πολιτισμός του χωριού.
Οι Αρκιοί Δωδεκανήσου είναι ένα απομονωμένο νησί από την πολιτεία όπου οι άνθρωποι ζουν τον αργό σταδιακό και αναμενόμενο πολιτισμικό, αλλά και υπαρξιακό θάνατο. Εντούτοις είναι πολύ φιλόξενοι, γοητευτικοί και ευθείς.
Το Παρωνύμιο έχει ιδιαίτερη σημασία για την εκάστοτε τοπική κοινότητα. Με την μελέτη του Παρωνυμίου αποφαίνεται η επίδρασή του στον κοινωνικό ιστό και στην λαϊκή αφηγηματικότητα, αναδεικνύεται ο μηχανισμός σάτιρας και λαϊκού χιούμορ μέσω της λαϊκής εκφράσεως. Η έκφραση ‘’έτσι το βρήκαμε’’ δείχνει χαρακτηριστικά την πάγια και καθολική αποδοχή ενός Παρωνυμίου σε μια τοπική κοινότητα. Καθιστά απροσπέλαστο κώδικα επικοινωνίας για μια κλειστή κοινωνία, όπως είναι το χωριό της Βουρκωτής.
Το Τοπωνύμιο έχει ιδιαίτερη σημασία για την εκάστοτε τοπική κοινωνία. Η Λαογραφία έχει επισημάνει ήδη την αξία και την δύναμη του βαπτιστικού ονόματος. Το Τοπωνύμιο βοηθά στην συγκρότηση του ιστορικού βίου του τόπου και την ενίσχυση της συλλογικής μνήμης των κατοίκων, όπου εν τέλει καταλήγει σε πολιτισμικό χώρο. Το Τοπωνύμιο είναι στοιχείο που προσδιορίζει τον τόπο και τον χώρο μιας οριοθετημένης κοινότητας. Περιπλανήθηκα και στα πιο απόκρυφα σημεία, ώστε να γνωρίσω ‘’από πρώτο χέρι’’ τα ονόματα των Αρκιών.
Σκοπός του μικρού αυτού βιβλίου είναι όχι η ερμηνεία των Ονομάτων, αλλά η παρουσίασή τους στο ευρύ κοινό. Ας γίνει λοιπόν αυτό το πόνημα αιώνιο μνημόσυνο σε όλους τους νησιώτες που με το αγαθό πείσμα τους επιμένουν με κόπο, αγάπη και μεράκι να διατηρήσουν ποικιλοτρόπως την ζωντάνια στον τόπο τους.
