Ελευθερία, το Ύψιστο Αγαθό

Πρόλογος

Η αρχαία Ελλάδα δεν ήταν Χριστιανική πολιτεία η κράτος. Η ευσέβεια των Ελλήνων για χιλιάδες χρόνια ήταν αγάπη για πατρογονικούς θεούς. Ο μέγιστος Έλληνας ποιητής και δάσκαλος των Ελλήνων, Όμηρος, μιλάει για τους θεούς στα έπη του, “Ιλιάς” και “Οδύσσεια.” Ο Ησίοδος, και αυτός μέγας επικός ποιητής, περιγράφει στο ποίημά του, “Θεογονία,” την γέννησή των θεών. Κάθε Ελληνική πολιτεία είχε πανέμορφους ναούς όπως ο Παρθενών στην Αθήνα. Οι Αθηναίοι έκτισαν τον Παρθενώνα για να τιμήσουν την παρθένο και πολιούχο θεά Αθηνά, κόρη του Δία, θεά της νοημοσύνης, της ελιάς, τέχνης, δημοκρατίας, φιλοσοφίας και ελευθερίας.

Ο Αισχύλος, τραγικός ποιητής του πέμπτου αιώνα Πριν από την Εποχή μας (ΠΑΕ), μας λέει ότι ο Τιτάνας Προμηθέας έσωσε τους ανθρώπους από εξαφάνιση. Τους προίκισε με την φλόγα της γνώσης και τέχνες και τεχνολογία (“Προμηθέας Δεσμώτης” 236-256).

Ο Προμηθέας ήταν ο παππούς των Ελλήνων. Ο γιός του, ο Δευκαλίων, ήταν πατέρας του Έλληνα από τον οποίον από τους πανάρχαιους χρόνους κατάγονται οι Έλληνες.

 

Δέπας αμφικύπελον, Πολιόχνη, Λήμνος. Τρίτη χιλιετηρίδα ΠΑΕ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα. Φωτογραφία Schuppi, Wikipedia Commons – https://ru.wikipedia.org/wiki/ 

Εποχή του Χαλκού

Στα δύο χιλιάδες χρόνια της Εποχής του Χαλκού, 3,100 – 1,000 ΠΑΕ, οι Έλληνες θεμελίωσαν τις βάσεις της κοινωνίας και πολιτισμού. Οι Μινωικές πολιτείες στην Κρήτη και οι Μυκηναϊκές στην Πελοπόννησο, Βοιωτία, βόρειο Ελλάδα και νησιά είχαν δημοκρατικές αρχές αλλά η εξουσία ήταν κυρίως μοναρχική.

Μινωική χορεύτρια, Παλάτι Κνωσού, Κρήτη, 1,600 -1,450 χρόνια ΠΑΕ. Αρχαιολογικό Μουσείο Κνωσού https://katsba.ueuo.com/dim/c/toixografies/toixografies-minwi.htm  

Λόφος του Παπούρα, λίθινος μηχανισμός χρόνου, κυκλική Πύλη του Ουρανού, Κνωσσός, Κρήτη, 1,600 χρόνια ΠΑΕ. Υπουργείο Πολιτισμού. https://minoapediadas.gr/ 

Ο Όμηρος ρίχνει φως στην Εποχή του Χαλκού. Μας μιλάει για τον Τρωικό Πόλεμο, πρώτος Ελληνικός εμφύλιος, τέλη του 13^ου αιώνα ΠΑΕ, και για την επιστροφή του ήρωα βασιλιά Οδυσσέα στην γενέτειρά του, το νησί Ιθάκη στο Ιώνιο Πέλαγος. Ο Όμηρος μας μιλάει επίσης για βασιλιάδες και δήμους καθώς και για μυθολογία, ιστορία, ηγεμονία, αγροτική ζωή και τέχνη, τεχνολογία, ακόμη και για πολύ ανώτερη τεχνολογία, γεωγραφία, κοσμολογία και ομορφιά. Ο Αριστοτέλης αναφέρει τον Όμηρο συχνά στα φιλοσοφικά και επιστημονικά του έργα ως πυγή γνώσης και έμπνευσης. Έκδωσε τα έπη του Ομήρου, “Ιλιάς” και “Οδύσσεια,” και τα έδωσε στον Αλέξανδρο τον Μέγα ο οποίος εμιμήθηκε τον Αχιλλέα, πρωταγωνιστή των Ελλήνων στον Τρωικό Πόλεμο. Ο Όμηρος ήταν και παραμένει Ελληνισμός.

 Το άλλο έπος που μας φωτίζει την Εποχή του Χαλκού είναι τα “Αργοναυτικά,” παλαιότερο των επών του Ομήρου.

Τα “Αργοναυτικά” μας περιγράφουν τις μοναρχικές κοινωνίες της Θεσσαλίας και Βοιωτίας και το βασίλειο του Αιήτη, γιού του Ηλίου, που ήταν στην Κολχίδα στα ανατολικά παράλιά του Εύξεινου Πόντου, Μαύρης Θάλασσας. Πενήντα Αργοναύτες – ήρωες και απόγονοι θεών οι περισσότεροι — με αρχηγό τον Ιάσωνα, συμπεριλαμβανομένων και των ηρώων Ηρακλή και Ορφέα, ταξίδευσαν από την Ιωλκό της Θεσσαλίας, διέσχισαν τον Ελλήσποντο και Εύξεινο Πόντο, και έφθασαν στην Κολχίδα σχεδόν στο τέλος του 13^ου αιώνα ΠΑΕ. Οι Αργοναύτες επέστρεψαν στην Ελλάδα με την Μήδεια, κόρη του Βασιλιά Αιήτη, που με την βοήθεια της Ήρας, Αφροδίτης και Έρωτα, αγάπησε τον Ιάσωνα και διευκόλυνε το έργο του Ιάσωνα να ζεύξει ταύρους που εκπνέανε φωτιά, αλλά χρήσιμοι για την σπορά δοντιών δράκου. Ο Ιάσωνας με τα φάρμακα της Μήδειας έγινε πανίσχυρος και σκότωνε τους γίγαντες που ξεφύτρωναν από την Γη. Η Μήδεια επίσης αποκοίμισε τον δράκοντα που ήταν φρουρός του χρυσόμαλλου δέρατος, ούτως ώστε οι Αργοναύτες επέστρεψαν στην Ελλάδα με το χρυσόμαλλο δέρας, και, ακόμη πιο σπουδαίο, με γνώσεις για μεταλλουργία, και την εύπορη Γη στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου.  

 

Αρχαία Ελλάδα

 

Γενικά, η Εποχή του Χαλκού δημιούργησε την αρχαία Ελλάδα που έλαμψε για αιώνες ως Φάρος ελευθερίας, δημοκρατίας, τέχνης, θεάτρου, ναυτιλίας, εργαστήριων μεταλλουργίας, αγγείων, αρχιτεκτονικής, οικίες που είχαν τρεχούμενο νερό, Πανελλήνιους αθλητικούς και πολιτισμικούς αγώνες,  πόλεις με λιθόστρωτους δρόμους, αξιοθαύμαστους ναούς, δικαστήρια, κυβερνητικά μέγαρα, καθαριότητα και πολιτισμό.

Η αρχαία Ελλάδα δεν ήταν μια ενωμένη χώρα. Ήταν μια Ελληνική οικουμένη εκατοντάδων ανεξαρτήτων πόλεων στην κυρίως Ελλάδα, Μεσόγειο, βόρειο Αφρική, Δυτική Ευρώπη, Ιταλία (Magna Graecia) και Εύξεινο Πόντο.

Ελληνικές πόλεις (κόκκινο) στην Μεσόγειο, Ευρώπη, βόρειο Αφρική και Εύξεινο Πόντο, 8ος 4ος αιώνες ΠΑΕ. https://www.mixanitouxronou.gr/ta-ellinika-toposima-tis-mesogeioy-poies-archaies-apoikies-diatiroyn-mechri-simera-tis-archikes-onomasies-toys/ 

Σπάρτη, Λακεδαιμονία

 Ο μυθικός / ιστορικός νομοθέτης Λυκούργος έδωσε τα πολιτικά θεμέλια της Σπαρτιατικής στρατιωτικής πολιτείας και ηγεμονίας. Δεν γνωρίζουμε πότε η Σπάρτη υποδούλωσε τους απόγονους του Αγαμέμνονα και τους έκανε είλωτες για να παράγουν την τροφή για τους Σπαρτιάτες. H δουλεία των Μυκηναίων έγινε η φτέρνα του Αχιλλέα για τους Σπαρτιάτες. Ο Αριστοτέλης έκφρασε ανησυχίες για την άθλια πολιτική της Σπάρτης προς τους είλωτες (“Πολιτικά” ΙΙ ix 1269a29).

 

Πόλις Αθηναίων, πανάρχαια δημοκρατία

 Στις αρχές του 6^ου αιώνα ΠΑΕ, μεγαλογαιοκτήμονες Αθηναίοι έκαναν είλωτες αγρότες από την Αττική.  Αυτοί οι αγρότες δεν μπορούσαν να ξεπληρώσουν τα χρέη τους. Για να αποφευχθεί ο εμφύλιος, η Αθηναϊκή Πολιτεία έδωσε την εξουσία για ένα χρόνο στον Σόλωνα, 638-558 ΠΑΕ, Αθηναίο νομοθέτη. Ο Σόλων απαγόρευσε την δουλεία, και ευνόησε την ισονομία και σεισάχθεια, βασικά μέτρα για δημοκρατία. Ο Κλεισθένης, 565-500 ΠΑΕ, νομοθέτης Αθηναίος, αύξησέ τους νόμους του Σόλωνα και θεμελίωσε την δημοκρατία με τον πολίτη να κυβερνά και να κυβερνάτε. Δικαστήρια προστάτευαν  την δικαιοσύνη.

 Η δημοκρατία στην Ελλάδα είχε σχεδόν θεϊκές ρίζες. Οι θεοί αποφάσιζαν μαζί.

Ο Αισχύλος μας λέει ότι η θεά Αθηνά δώρισε την δημοκρατία στους Αθηναίους με την δημιουργία του ανώτερου δικαστηρίου Άρειος Πάγος. Δηλαδή, η δημοκρατία για τους Αθηναίους και άλλους Έλληνες είναι τόσο πανάρχαια που πηγάζει από την μυθολογία και την θεά Αθηνά η οποία πρότεινε στους Αθηναίους να ζουν και να πεθαίνουν όρθιοι, ποτέ στα γόνατά τους, να σέβονται τις παραδόσεις, τους γονείς των και τους ξένους, να λατρεύουν το μέσον, “πάν μέτρον άριστον,” να καλλιεργούν την Γη, και ποτέ να μην καταφεύγουν σε εμφυλίους πολέμους (“Ευμενίδες” 620-1058). Οι Αθηναίοι μετάτρεψαν το θέατρο του θεού Διονύσου σε σχολείο δημοκρατίας.  Επλέρωναν τους απόρους να παρακολουθούν το θέατρο.

 

Θέατρο στον αρχαιολογικό τόπο Στρατός Βοιωτίας. Φωτογραφία: Εὐάγγελος Βαλλιανᾶτος 

Περσικός κίνδυνος

 Η Περσική αυτοκρατορία επολέμησε την Ελλάδα δύο φορές στις αρχές του 5^ου αιώνα ΠΑΕ. Στην Μάχη του Μαραθώνα το 490 ΠΑΕ οι Αθηναίοι και σύμμαχοι των ενίκησαν μεγάλες Περσικές δυνάμεις.

O γυμνός Φειδιππίδης λέει στους Αθηναίους ότι νίκησαν τους Πέρσες στον Μαραθώνα. Luc-Olivier Merson, 1869. Δημόσιος Τομέας – https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Phidippides.jpg 

Οι Περσικοί πόλεμοι είχαν μεγάλη επίδραση στην Ελλάδα. Ο φιλόσοφος του 6^ου αιώνα ΠΑΕ, Ηράκλειτος, είπε ότι ο  πόλεμος είναι πατέρας και βασιλεύς των πάντων (Fr. 53, Ιππόλυτος Ref. ix.9.4).

 Η δεύτερη περσική επίθεσης τρομοκράτησε τις Ελληνικές πόλεις. Η Θράκη, Μακεδονία και Θήβα επολεμησαν με τον Ξέρξη εναντίον των Ελλήνων. Ο δε Ξέρξης ήταν εξοφρενών. Η ύβρης του δεν είχε όρια. Επειδή τα κύματα της θάλασσας στον Ελλήσποντο εγκρέμισαν το γεφύρι μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, διάταξε 300 κτυπήματα εναντίον της θάλασσας και θάνατο στους εργάτες και αρχιτέκτονες που έκτισαν το γεφύρι (Ηρόδοτος, “Ιστορίες” 7.35). Η δεύτερη Περσική εισβολή αντιμετώπισέ σχεδόν μια ενωμένη Ελλάδα. Η Σπάρτη και η Αθήνα και άλλοι Έλληνες σύμμαχοι ορκίστηκαν ελευθερία η θάνατο. Στα στενά της νήσου Σαλαμίνας το 480 ΠΑΕ οι Ελληνικές τριρίμες ενίκησαν τα πολυάριθμα Περσικά πολεμικά πλοία.

 Το 479 ΠΑΕ στην Μάχη της Πλαταίας, οι Έλληνες ενίκησαν τον μεγάλο Περσικό στρατό.  Με αυτές τις δύο στρατηγικές νίκες, οι Έλληνες εξεδουτέρευσαν τον Περσικό κίνδυνο.

Όστρακο εξορίας Θεμιστοκλή – https://www.ime.gr/chronos/05/gr/politics/323ostrakismos.html 

Θεμιστοκλής Νεοκλέος (γιός του Νεοκλή) λέει το όστρακο εξορίας από την Αθήνα για τον στρατηγό Θεμιστοκλή που η αρχηγεία του συντέλεσε στην νίκη της ναυμαχίας της Σαλαμίνας το 480 ΠΑΕ. Σπαρτιάτες τον τίμησαν αλλά αργότερα συνωμότησαν με τους Αθηναίους και οι Αθηναϊκή δημοκρατία οστράκισε τον Θεμιστοκλή.  

 Η Πολιτεία των Αθηνών για περίπου 50 χρόνια μετά από τους Περσικούς Πολέμους έζησε μια χρυσή εποχή ηγεμονίας, δημοκρατίας, ελευθερίας, επιστήμης, αρχιτεκτονικής, γλυπτικής και πολιτισμού. Ο Περικλής, Αθηναίος στρατηγός και πολιτικός, ήταν σπίθα για την δόξα της Αθήνας, την ανέγερση του Παρθενώνα, και για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο.

 

Πελοποννησιακός Πόλεμος, δεύτερος εμφύλιος

 Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, 431 – 404 ΠΑΕ,  είχε καταστροφικές επιπτώσεις:

1. Δεύτερος εμφύλιος.
2. Σπάρτη και Αθήνα, κύριοι πρωταγωνιστές.
3. Ο φόβος της Σπάρτης για την αυξανόμενη Αθηναϊκή ηγεμονία προκάλεσε τον πόλεμο.
4. Πέρσες χρηματοδότησαν την Σπάρτη.
5. Αρχή της πτώσεως της Ελλάδος.

Η διαφθορά έγινε πόλεμος. Παραδείγματος χάριν. Ο Αλκιβιάδης ήταν μαθητής Σωκράτους, Αθηναίος στρατηγός, και προδότης που συμβούλευσε τους Πέρσες να χρηματοδοτούν Έλληνες να σκοτώνουν Έλληνες.

Αλκιβιάδης ακούει του Σωκράτη. Πίνακας του Francois- Andre Vincent, 1776. Musee Fabre, Montpellier, Γαλλία. Δημόσιος Τομέας – https://el.m.wikipedia.org/wiki/ 

 

Οι Έλληνες προσπάθησαν να αποφύγουν τους εμφυλίους πολέμους με την ευσέβεια προς τους θεούς, τους Πανελλήνιους αγώνες, το θέατρο, την αφοσίωσή τους στον Όμηρο και με πολέμους εναντίον ξένων εχθρών όπως οι Πέρσες.

 

Αρχιμήδης, Αλέξανδρος, Δημήτριος Φαληρεύς, Αριστοτέλης, Θεόφραστος και Στράτων. Ο δάσκαλος Αριστοτέλης διδάσκει ανατομία στους μαθητές του. Ψηφιδωτό, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φωτογραφία Εὐάγγελος Βαλλιανᾶτος 

Αλεξανδρινή εποχή και Ελληνική επιστήμη

Ο Αριστοτέλης συμβούλευσε τον Αλέξανδρο να ενώσει τις Ελληνικές πολιτείες και να προστατεύσει την Ελλάδα από τον Περσικό κίνδυνο. Ο Αλέξανδρος ακολούθησε τις προτάσεις του δάσκαλού του. Εκυρίευσε την Περσική αυτοκρατορία.

 

\Ο Αλέξανδρος νικάει τον Πέρση Βασιλιά Δαρείο στην Μάχη της Ισσού, Νοέμβριος 5, 333 ΠΑΕ. Δημόσιος Τομέας – https://www.wikiwand.com/el/articles/ 

Το όνειρο του Αλεξάνδρου ήταν μια Ελληνική οικουμένη επιστήμης και πολιτισμού με κέντρο την Αλεξάνδρεια Αίγυπτου.  

Ο Πτολεμαίος Λαγός, στρατηγός του Αλεξάνδρου, μαθητής του Αριστοτέλη και βασιλεύς της Αιγύπτου, μετέφρασε το όνειρο του Αλεξάνδρου κυρίως στην Αλεξάνδρεια. Επροίκισε την Αλεξάνδρεια με το Μουσείο Πανεπιστήμιο και την Βιβλιοθήκη, ανώτερα ιδρύματα παιδείας, επιστήμης και πολιτισμού.

 Παραδείγματος χάριν, στα τέλη του 4^ου αιώνα ΠΑΕ, ο Ευκλείδης έγραψε πιθανόν στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας τα “Στοιχεία,” αριστούργημα γεωμετρίας και μαθηματικών. Η γεωμετρία έγινε το αλφάβητο και η λαλιά της αστρονομίας και κοσμολογίας για αιώνες.

Τον 3^ον αιώνα ΠΑΕ, ο Αρχιμήδης, ιδιοφυΐα μαθηματικών και τεχνολογίας, ανακάλυψε διάφορες επιστήμες, συμπεριλαμβανόμενης και της μαθηματικής φυσικής,  και μηχανολογίας και πολύ πιθανόν εδημιούργησε και ένα μηχανικό σύμπαν με οδοντωτούς τροχούς. Τα οπτικά και ηλιακά του όπλα έκαψαν τον Ρωμαϊκό στόλο που πολιορκούσε τις Συρακούσες Σικελίας, πατρίδα του Αρχιμήδη, στα τέλη του 3^ου αιώνα ΠΑΕ.

Εικόνα Αρχιμήδου στο Fields μετάλλιο της Διεθνούς Μαθηματικής Ένωσης. Το μετάλλιο είναι έργο του Stefan Zachow. Δημόσιος Τομέας https://el.m.wikipedia.org/wiki

Η επιστήμη και τεχνολογία του Μουσείου και Βιβλιοθήκης Αλεξάνδρειας οπωσδήποτε πυροδότησαν και την δημιουργία του Μηχανισμού των Αντικυθήρων στην Ρόδο τον 2^ον αιώνα ΠΑΕ. Ο πιθανόν πολυμαθής επιστήμονας που μηχανοποίησε τον αστρονομικό υπολογιστή είναι ο μέγας Έλληνας αστρονόμος Ίππαρχος που δημιούργησε την μαθηματική αστρονομία. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων η Μετεωροσκοπείο είχε οδοντωτούς τροχούς δια την πρόβλεψη εκλείψεων Ηλίου και Σελήνης και των Πανελληνίων αγώνων. Ήταν ανώτερη επιστήμη και τεχνολογία του Ελληνισμού, αξεπέραστη για 2,000 χρόνια.

 

Έμπροσθεν και πίσω όψεις των 7 θραυσμάτων, Α–G, PTM (Polynomial Texture Mapping). Ευχαριστίες στον Tom Malzbender και Hewlett Packard 2005.

Συνεχίζεται…

 

Photos

Αθηνά / Μινέρβα (για τους Ρωμαίους), ψηφιδωτό Elihu Vedder, 1896. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, κτίριο Thomas Jefferson, Washington, DC. Δημόσιος Τομέας. – https://eclecticlight.co/2016/04/12/the-story-in-paintings-elihu-vedder/

Δέπας αμφικύπελον, Πολιόχνη, Λήμνος. Τρίτη χιλιετηρίδα ΠΑΕ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα. Φωτογραφία Schuppi, Wikipedia Commons – https://ru.wikipedia.org/wiki/ 

Μινωική χορεύτρια, Παλάτι Κνωσού, Κρήτη, 1,600 -1,450 χρόνια ΠΑΕ. Αρχαιολογικό Μουσείο Κνωσού https://katsba.ueuo.com/dim/c/toixografies/toixografies-minwi.htm

 Λόφος του Παπούρα, λίθινος μηχανισμός χρόνου, κυκλική Πύλη του Ουρανού, Κνωσσός, Κρήτη, 1,600 χρόνια ΠΑΕ. Υπουργείο Πολιτισμού. https://minoapediadas.gr/

Ελληνικές πόλεις (κόκκινο) στην Μεσόγειο, Ευρώπη, βόρειο Αφρική και Εύξεινο Πόντο, 8^ος 4^ος αιώνες ΠΑΕ. https://www.mixanitouxronou.gr/ta-ellinika-toposima-tis-mesogeioy-poies-archaies-apoikies-diatiroyn-mechri-simera-tis-archikes-onomasies-toys/

Θέατρο στον αρχαιολογικό τόπο Στρατός Βοιωτίας. Φωτογραφία: Εὐάγγελος Βαλλιανᾶτος

O γυμνός Φειδιππίδης λέει στους Αθηναίους ότι νίκησαν τους Πέρσες στον Μαραθώνα. Luc-Olivier Merson, 1869. Δημόσιος Τομέας – https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Phidippides.jpg

Όστρακο εξορίας Θεμιστοκλή – https://www.ime.gr/chronos/05/gr/politics/323ostrakismos.html

Αλκιβιάδης ακούει του Σωκράτη. Πίνακας του Francois- Andre Vincent, 1776. Musee Fabre, Montpellier, Γαλλία. Δημόσιος Τομέας – https://el.m.wikipedia.org/wiki/

Αρχιμήδης, Αλέξανδρος, Δημήτριος Φαληρεύς, Αριστοτέλης, Θεόφραστος και Στράτων. Ο δάσκαλος Αριστοτέλης διδάσκει ανατομία στους μαθητές του. Ψηφιδωτό, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φωτογραφία Εὐάγγελος Βαλλιανᾶτος  

Ο Αλέξανδρος νικάει τον Πέρση Βασιλιά Δαρείο στην Μάχη της Ισσού, Νοέμβριος 5, 333 ΠΑΕ. Δημόσιος Τομέας – https://www.wikiwand.com/el/articles/

Εικόνα Αρχιμήδου στο Fields μετάλλιο της Διεθνούς Μαθηματικής Ένωσης. Το μετάλλιο είναι έργο του Stefan Zachow. Δημόσιος Τομέας https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:FieldsMedalFront.jpg

Έμπροσθεν και πίσω όψεις των 7 θραυσμάτων, Α–G, PTM (Polynomial Texture Mapping). Ευχαριστίες στον Tom Malzbender και Hewlett Packard 2005.