Η εικόνα της Αμερικής μοιάζει σήμερα πιο πολωμένη από ποτέ. Ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης βλέπει τον Ντόναλντ Τραμπ όχι απλώς ως έναν ισχυρό πολιτικό ηγέτη, αλλά ως έναν άνθρωπο που επιχειρεί να συγκεντρώσει γύρω του την απόλυτη εξουσία. Οι συνεχείς επιθέσεις του κατά των ΜΜΕ, οι παρεμβάσεις του στη Δικαιοσύνη, η απομάκρυνση εισαγγελέων που δεν συμμορφώνονται με τις εντολές του και η διάθεση χρήσης των ενόπλων δυνάμεων στο εσωτερικό, διαμορφώνουν ένα σκηνικό που ανησυχεί βαθιά τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Σύμφωνα με έκθεση της The Guardian, το Υπουργείο Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών έδωσε εντολή στις Εθνοφρουρές των πολιτειών να δημιουργήσουν «δυνάμεις ταχείας αντίδρασης» για τον έλεγχο ταραχών, αριθμώντας περίπου 23.500 στρατιωτικούς σε ολόκληρη τη χώρα. Η The Washington Post προσθέτει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ χρησιμοποιεί επανειλημμένα τους όρους «πόλεμος» και «εσωτερικός εχθρός» για να περιγράψει την ασφάλεια εντός των αμερικανικών συνόρων, στοχεύοντας συγκεκριμένες πόλεις με το πρόσχημα της καταπολέμησης της εγκληματικότητας. Η στρατιωτικοποίηση του εσωτερικού μετώπου, ακόμη κι αν παρουσιάζεται ως μέτρο προστασίας, εγείρει το κρίσιμο ερώτημα: μετατρέπεται η προεδρία σε ένα καθεστώς απόλυτης εξουσίας με στρατιωτικό υπόβαθρο; Και πόσο αντέχει ο θεσμικός διαχωρισμός στρατού και πολιτών, που επί δεκαετίες υπήρξε ακρογωνιαίος λίθος της αμερικανικής δημοκρατίας;
Η επιλογή των πόλεων στις οποίες επικεντρώνονται οι στρατιωτικές δυνάμεις δεν μοιάζει τυχαία. Όπως αποκαλύπτει ανάλυση της Stateline, οι περιοχές αυτές δεν είναι απαραίτητα οι πιο επικίνδυνες ή με τα υψηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας· πρόκειται κυρίως για πόλεις που διοικούνται από Δημοκρατικούς. Με άλλα λόγια, η επιλογή των «στόχων» φέρει έντονα πολιτικό χαρακτήρα, ενισχύοντας την εντύπωση ότι η εξουσία στρέφεται επιλεκτικά κατά των αντιπάλων. Παράλληλα, όπως σημειώνει η San Francisco Chronicle, ορισμένες από αυτές τις αποφάσεις έχουν χαρακτηριστεί παράνομες από τα δικαστήρια, με βάση τον νόμο Posse Comitatus Act, ο οποίος απαγορεύει τη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων για επιβολή του νόμου στο εσωτερικό της χώρας.
Η κοινωνία δεν μένει αμέτοχη σε αυτή την ατμόσφαιρα αυταρχισμού. Σύμφωνα με έρευνες του States United Democracy Center, περίπου το 70% των Αμερικανών απορρίπτουν την ιδέα να χρησιμοποιεί ο πρόεδρος τις Ένοπλες Δυνάμεις για τη διαχείριση εσωτερικών διαδηλώσεων. Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις με το σύνθημα «No Kings Day» δεν ήταν απλώς πράξεις διαμαρτυρίας· αποτέλεσαν ένα ισχυρό σύμβολο αντίστασης απέναντι στις τάσεις υπερσυγκέντρωσης εξουσίας, ένα μήνυμα πως η δημοκρατία μπορεί να δοκιμάζεται, αλλά δεν έχει σιωπήσει.
Το βλέμμα όλων στρέφεται πλέον στις επερχόμενες εκλογές για το Κογκρέσο και τους κυβερνήτες πολιτειών όπως το Νιου Τζέρσεϊ και η Βιρτζίνια. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν η «δύναμη των δρόμων» θα μετατραπεί σε «δύναμη των καλπών». Αν δηλαδή η κοινωνική αφύπνιση μπορέσει να μετασχηματιστεί σε πολιτική δράση, ικανή να περιορίσει την εκτροπή της προεδρικής εξουσίας και να επαναφέρει τις θεσμικές ισορροπίες.
Για τους Έλληνες της διασποράς, το ζήτημα αυτό έχει ξεχωριστή σημασία. Δεν πρόκειται απλώς για ένα αμερικανικό πολιτικό φαινόμενο, αλλά για μια υπενθύμιση ότι η δημοκρατία είναι πάντα εύθραυστη — ακόμη και εκεί όπου θεωρείται δεδομένη. Οι ισορροπίες μεταξύ εξουσίας και ελευθερίας αφορούν κάθε πολίτη, κάθε κοινότητα, κάθε λαό που πιστεύει στις αξίες της δημοκρατίας. Η πολιτική «υπερ-εξουσία» ενός ηγέτη δεν επηρεάζει μόνο τα σύνορα της δικής του χώρας· επηρεάζει τον παγκόσμιο διάλογο για την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Η Αμερική βρίσκεται και πάλι μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η απόφαση για το αν θα υπερασπιστεί τη δημοκρατία της ή θα την παραδώσει σε μια προσωπολατρική εξουσία, δεν θα παρθεί μόνο στα πολιτικά γραφεία. Θα κριθεί στους δρόμους, στις κάλπες και –τελικά– στη συνείδηση των ίδιων των πολιτών της.
Why is Trump deploying forces to US cities? | The Bottom Line I AL Jazeera English
πηγη βιντεο
Al Jazeera English
photo created by Canva, by https://pixabay.com
