Δεν είναι πλέον μια γενική κι αόρατη «απειλή» αλλά μια πραγματικότητα που αφορά όχι μόνο τα παιδιά αλλά και τους γονείς, τις κοινωνίες, το κάθε κράτος (σε οικονομικό και σε επίπεδο υγειονομικής περίθαλψης). Που για όσο δεν βρίσκουμε λύση θα διαιωνίζεται και θα αφορά και τις επόμενες γενιές στιγματίζοντάς τες, σε ψυχολογικό επίπεδο και σε ποιότητα ζωής.
Στατιστικά και οικονομικά στοιχεία
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο επιπολασμός της παχυσαρκίας ανηλίκων αυξήθηκε κατά 244% ανάμεσα στο 1990 και το 2021. Προβλέπεται ότι η παχυσαρκία σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες θα αυξηθεί κατά περαιτέρω 120,7% μεταξύ 2021 και 2050. Σε καθαρούς αριθμούς, το 1990 ήταν περίπου 198 εκατομμύρια παιδιά παχύσαρκα ενώ μετά το 2021 ο αριθμός τους αυξήθηκε στα 493 εκατομμύρια. Αν δεν αλλάξει κάτι άμεσα, τότε μέχρι το 2050 τα παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι στον πλανήτη μας θα αριθμούν περί τα 746 εκατομμύρια. Τέλος, μέχρι το 2030 η αναμενόμενη εμφάνιση παχυσαρκίας στα παιδιά υπολογίζεται σε 34,5% για τα αγόρια και σε 27,5% για τα κορίτσια.
Σχετικά με τις ΗΠΑ, την περίοδο 2021 – 2023 η παχυσαρκία στα παιδιά ηλικίας 2 – 19 ετών αυξήθηκε κατά περίπου 20%. Σύμφωνα με το CDC (Centers for Disease Control and Prevention) η αντιμετώπιση των επιπλοκών της παχυσαρκίας είναι δαπανηρή. Συγκεκριμένα, ένα παχύσαρκο παιδί 10 ετών είναι πιθανό να επιβαρυνθεί για την υγειονομική του περίθαλψη με ένα ποσό που να αγγίζει τα 20.000 δολάρια περισσότερα καθόλη τη διάρκεια της ζωής του όταν το συγκρίνουμε με ένα παιδί που έχει φυσιολογικό βάρος.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Παχυσαρκίας (World Obesity Federation), αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, το παγκόσμιο κόστος της παχυσαρκίας αναμένεται να φτάσει τα 4,3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2035 —σχεδόν το 3% του ΑΕΠ—ανταγωνιζόμενο τον οικονομικό αντίκτυπο του κορωνοϊού COVID-19 του 2020.
Λόγοι εμφάνισης παχυσαρκίας
Δεν υπάρχει μόνο ένας. Κυρίως εστιάζουμε στα πρώτα χρόνια ζωής, όπου εκεί διαμορφώνονται οι βάσεις και για τη σωστή διατροφική αγωγή. Η έλλειψη σωματικής άσκησης, η συχνή κατανάλωση γευμάτων εκτός σπιτιού, οι κακές διατροφικές επιλογές, η χαμηλή ποιότητα/ποσότητα ύπνου, η μη συμμόρφωση των γονιών και λοιπών κηδεμόνων με τη σωστή διατροφική αγωγή, η ύπαρξη πολλών αγαθών στα σούπερ μάρκετ χωρίς την κατάλληλη γνώση επιλογής, το στρες, όλα αυτά μαζί αποτελούν τους δημοφιλέστερους παράγοντες εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας συν φυσικά την κληρονομικότητα.
Επιπτώσεις παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας
Η παιδική παχυσαρκία αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης χρόνιων παθήσεων —όπως σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακές παθήσεις, μυοσκελετικά προβλήματα και ορισμένοι καρκίνοι— που μπορεί να εκδηλωθούν νωρίτερα και πιο σοβαρά στη ζωή. Κατά την έναρξη της ήβης, η παχυσαρκία προκαλεί προβλήματα και στα δυο φύλα με πιο χαρακτηριστικό το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών στα κορίτσια ενώ καθυστερεί την ανάπτυξη. Ο ψυχολογικός αντίκτυπος και η λεκτική/σωματική κακοποίηση σε άτομα με παχυσαρκία στις ηλικίες αυτές επίσης είναι έντονη όπως και η εμφάνιση κατάθλιψης.
Λύσεις
Τα επόμενα 5 χρόνια (2025–30) είναι ιδιαίτερα κρίσιμα για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης. Άμεση ανάγκη είναι η εθνική επιτήρηση της παχυσαρκίας στα παιδιά και τους εφήβους, καθώς αυτό θα επιτρέψει την ιεράρχηση των κυβερνητικών επενδύσεων και των αντιδράσεων του συστήματος υγείας, ιδίως εκείνων που αντιμετωπίζουν τους συστημικούς παράγοντες της παχυσαρκίας. Μέχρι να γίνει αυτό υπό τη μορφή χρόνιας καμπάνιας/εκπαίδευσης σε εθνικό επίπεδο, η συνεργασία με τον επιστήμονα υγείας που λέγεται «διαιτολόγος» είναι επιβεβλημένη για κάθε οικογένεια, μονόδρομος, χωρίς να μπαίνει στη διαδικασία ορισμού χρονοδιαγράμματος απώλειας κιλών και να εστιάζει εκεί. Αλλά, εκμάθησης σωστού τρόπου διατροφής. Να νιώσει ευεξία, να μάθει για τη σημασία όσων επιλέγουμε να φάμε και να αναπτυχθεί σωστά μέσα από άρτιες, φυσικές και όχι φαρμακευτικές επιλογές (για τις οποίες ακόμα δεν γνωρίζουμε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ανάπτυξή τους). Που δεν θα αφορά μόνο το/τα παχύσαρκα τέκνο/α αλλά την οικογένεια στο σύνολό της γνωρίζοντας τελικά ότι ένα παιδί που θα μείνει παχύσαρκο μέχρι τη λήξη της ανάπτυξής του, έχει κατά 80% πιθανότητες να παραμείνει παχύσαρκο και στην υπόλοιπή του ζωή.
photo by stevepb, https://pixabay.com
