Πρέσβης Πορτογαλίας Rui Macieira: “Θα ήθελα να εκπλήξω θετικά τους Έλληνες έναν λαό της θάλασσας όπως και οι Πορτογάλοι, ώστε να ανακαλύψουν ουσιαστικά την αξία της χώρας μου και τα προτερήματά της»
Η Α.Ε. ο Πρέσβης της Πορτογαλίας στην Ελλάδα Rui Macieira, είναι μία σημαντική προσωπικότητα στον τομέα της διεθνούς διπλωματίας, ένας άνθρωπος ευφυής και ευγενέστατος, η συζήτηση με τον οποίο αποτελεί πραγματική απόλαυση, γύρω από οποιοδήποτε θέμα και αν περιστραφεί, δεδομένων των γνώσεων και της εμπειρίας του. «Η Πρεσβεία της Πορτογαλίας στην Ελλάδα» μας τονίζει ο Πρέσβης «δεσμεύεται να προωθήσει και να ενισχύσει τις άριστες πολιτικές, διπλωματικές, πολιτιστικές και οικονομικές σχέσεις που ήδη υπάρχουν μεταξύ της Ελλάδας και της Πορτογαλίας«.
O Rui Macieira ανέλαβε τα καθήκοντά του, ως Πρέσβης της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας στην Ελλάδα, στις 17 Ιουνίου 2024. Διετέλεσε:
-Μόνιμος Αντιπρόσωπος στο Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς στη Γενεύη (2018 έως 2024).
–Πρέσβης της Πορτογαλίας στη Δανία και τη Λιθουανία από το 2014 έως το 2018.
-Γενικός Διευθυντής Εξωτερικής Πολιτικής από το 2012 έως το 2014, Γενικός Διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων από το 2011 έως το 2012, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Εξωτερικής Πολιτικής από το 2008 έως το 2011 και Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων από το 2006 έως το 2008.
-Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Πορτογαλίας στα Ηνωμένα Έθνη (Νέα Υόρκη 2002-2006).
-Άλλες θέσεις που κατείχε μετά την ένταξή του στο Υπουργείο Εξωτερικών: Επικεφαλής Τμήματος στο Υπουργείο Άμυνας (1997 και 1999), Αναπληρωτής Διπλωματικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού (1995-1997), Αναπληρωτής Επικεφαλής της αποστολής στην Πορτογαλική Πρεσβεία στο Ραμπάτ το 1995 και Α’ Γραμματέας στην Πορτογαλική Πρεσβεία στο Παρίσι (1990-1995).
Ακολουθεί η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που μας παραχώρησε.
- Αξιότιμε κ. Πρέσβη, θα θέλαμε καταρχάς να σας γνωρίσουμε λίγο καλύτερα και να σας ζητήσουμε να μας πείτε λίγα λόγια για τη ζωή, τις σπουδές σας και την μέχρι σήμερα καριέρα σας στο Διπλωματικό Σώμα.
Γεννήθηκα στη Λισαβόνα, αν και από την πλευρά της μητέρας μου έχω αγροτικές ρίζες, με καταγωγή μερικές δεκάδες χιλιόμετρα βόρεια της πόλης. Αποφοίτησα από το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας στα Οικονομικά, στις προ Μπολόνια εποχές, τότε που το Πτυχίο διαρκούσε πέντε χρόνια. Εργάστηκα, επίσης, για λίγο καιρό στον ιδιωτικό τομέα, αλλά πάντα με ενδιέφεραν τα γεωπολιτικά ζητήματα. Όταν άνοιξε, λοιπόν, ένας διαγωνισμός για το Υπουργείο Εξωτερικών, σκέφτηκα ότι θα ήταν ενδιαφέρον να εργαστώ για μερικά χρόνια στο Διπλωματικό Σώμα. Τελικά, το βρήκα τόσο ενδιαφέρον, που 40 χρόνια μετά είμαι ακόμα εδώ!
- Το διάστημα που βρίσκεστε στη χώρα μας, ως επικεφαλής της Διπλωματικής Αντιπροσωπείας της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας στην Ελλάδα, είναι ικανό ώστε να έχετε σχηματίσει μια γνώμη για τα πράγματα στην Ελλάδα. Θα θέλατε να μας την παρουσιάσετε;
Η Ελλάδα φαίνεται να είναι μια χώρα με τεράστια ζωτικότητα. Πέρασε κάποια πολύ δύσκολα χρόνια, όπως και η Πορτογαλία άλλωστε, αλλά ανακάμπτει. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές είναι η ποικιλομορφία της πολιτιστικής προσφοράς, από τη μουσική μέχρι το θέατρο, τις εικαστικές τέχνες και τον μεγάλο αριθμό μικρών ανεξάρτητων βιβλιοπωλείων, πολλά από τα οποία έχουν πολιτιστικές δραστηριότητες και ενίοτε συνδέονται με εκδοτικούς οίκους, μία παράδοση που δυστυχώς έχει χαθεί σε πολλές χώρες. Όπως και στην Πορτογαλία, η έντονη μετανάστευση στα χρόνια της κρίσης σήμανε απώλεια ταλέντων. Αλλά άνοιξε, επίσης, νέους ορίζοντες, τόσο στον πολιτιστικό τομέα όσο και στις οικονομικές ευκαιρίες. Σε κάθε περίπτωση, μία από τις ομοιότητες μεταξύ Πορτογάλων και Ελλήνων είναι η συνήθειά μας να μεταναστεύουμε ανά τους αιώνες, η οποία έχει δημιουργήσει τεράστιες ελληνικές και πορτογαλικές διασπορές σε όλο τον κόσμο. Αυτό μας κάνει να αισθανόμαστε άνετα σε πολύ διαφορετικές πολιτισμικές πραγματικότητες. Ταυτόχρονα, είμαι εντυπωσιασμένος από τη δυναμική του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Πολλοί οι τουρίστες στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στα νησιά και στα χωριά της ηπειρωτικής χώρας. Συναρπαστικό! Μια τάση που μου θυμίζει την κατάσταση στην Πορτογαλία. Είμαστε, στην πραγματικότητα, δύο χώρες με πολλές ομοιότητες σε αυτόν τον τομέα. Δύο χώρες με μεγάλη ιστορία, πολιτιστική κληρονομιά και όμορφα τοπία.
- Πώς θα περιγράφατε τις διμερείς σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Πορτογαλίας στους τομείς της Διπλωματίας, του Εμπορίου, του Τουρισμού και του Πολιτισμού;
Οι σχέσεις είναι άριστες! Είμαστε και οι δύο χώρες της Νότιας Ευρώπης, αμφότερες με πληθυσμό λίγο περισσότερο από 10 εκατομμύρια κατοίκους. Αντιμετωπίζουμε επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή, αλλά και οι δύο έχουμε βάλει σημαντικά στοιχήματα στην απεξάρτηση από τον άνθρακα και στην ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Θέλουμε και οι δύο να εμβαθύνουμε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, να ολοκληρώσουμε την ενιαία αγορά αγαθών και υπηρεσιών, να ολοκληρώσουμε μια πραγματική Οικονομική και Νομισματική Ένωση, συμπεριλαμβανομένης μιας Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, θέλουμε μια Ευρώπη με δημοσιονομικούς πόρους, που να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις που όλοι αντιμετωπίζουμε -έναν προϋπολογισμό που να μας επιτρέπει να μεγιστοποιήσουμε τον διεθνή ρόλο του ευρώ. Πέρα από την Ευρώπη, μοιραζόμαστε και οι δύο ένα όραμα για τον κόσμο, που βασίζεται σε κανόνες, σε μια πολυμέρεια που λειτουργεί και η οποία είναι θεμελιώδης για την εγγύηση της ασφάλειας των μικρών και μεσαίων χωρών, όπως οι δικές μας. Και για τους δυο μας, το ΝΑΤΟ αποτελεί θεμελιώδη εγγύηση της συλλογικής μας ασφάλειας. Οι εμπορικές μας σχέσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Όλο και περισσότερες πορτογαλικές εταιρείες εξάγουν στην Ελλάδα: 1.100 μέχρι το 2024. Ανακαλύπτουν τις επιχειρηματικές ευκαιρίες στην αναπτυσσόμενη αγορά της Ελλάδας. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν και αυτή είναι μία από τις κύριες προκλήσεις μου, το να συμβάλω στη βελτίωση της προβολής του σήματος της Πορτογαλίας στην Ελλάδα σε διάφορα επίπεδα: οικονομία, εμπόριο και πολιτισμό. Με υπερηφάνεια βλέπω πορτογαλικές μάρκες σε ελληνικά καταστήματα και πορτογαλική λογοτεχνία μεταφρασμένη στα ελληνικά, στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα ανακαλύπτει, επίσης, την Πορτογαλία ως μία ενδιαφέρουσα αγορά. Οι συναλλαγές μας σε αγαθά και υπηρεσίες -και προς τις δύο κατευθύνσεις-, προσεγγίζουν τα 800 εκατομμύρια ευρώ.
- 4. Πόσοι Έλληνες τουρίστες επισκέφθηκαν την Πορτογαλία το 2024 και ποιος ο στόχος για το 2025; Προτίθεστε να επιδιώξετε την επανάληψη των απευθείας πτήσεων της αεροπορικής εταιρείας TAP μεταξύ των δύο χωρών;
Από το 2017, παρατηρούμε μια βιώσιμη αύξηση των τουριστικών ροών μεταξύ των δύο χωρών. Το 2024 περίπου 120.000 Πορτογάλοι επισκέφθηκαν την Ελλάδα και περίπου 70.000 Έλληνες επισκέφθηκαν την Πορτογαλία. Αυτό δικαιολογεί την αύξηση των απευθείας πτήσεων που πραγματοποιεί ηAegean, το γεγονός ότι η easyJet εκτελεί, επίσης, απευθείας δρομολόγια, αλλά και την πρόσφατη απόφαση της Sky Express, της δεύτερης μεγαλύτερης ιδιωτικής αεροπορικής εταιρείας στην Ελλάδα, να ξεκινήσει, επίσης, απευθείας πτήση μεταξύ των δύο χωρών, συνδέοντας Αθήνα και Λισαβόνα, από τα τέλη Οκτωβρίου. Πρέπει να σημειωθεί ότι, παρά την αύξηση του αριθμού των προσφερόμενων θέσεων (+20% το 2024 σε σχέση με το 2023), το ποσοστό πληρότητας έχει επίσης αυξηθεί (από 88% σε 89%). Η Πορτογαλία και η Ελλάδα είναι δύο διάσημοι τουριστικοί προορισμοί, που και οι δύο αποτελούν κομβικά σημεία στις τουριστικές τους περιοχές. Και για να απαντήσω στην ερώτησή σας, έχουμε ευαισθητοποιήσει την TAP Air Portugal για τη σημασία της Ελλάδας. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε ακόμη περισσότερο τις τουριστικές ροές μεταξύ των δύο χωρών, συνειδητοποιώντας ότι αυτό θα συμβάλει στη βαθύτερη κατανόηση των δύο χωρών μας.
- Έχετε καταρτίσει κάποιο πρόγραμμα εκδηλώσεων της Πρεσβείας, με σκοπό την προβολή της χώρας σας στο ελληνικό κοινό, σε ό,τι έχει να κάνει με τον τομέα του Τουρισμού, της Γαστρονομίας και του Πολιτισμού;
Ναι, έχουμε ένα φιλόδοξο σχέδιο για την προώθηση της Πορτογαλίας στο ελληνικό κοινό σε διάφορα επίπεδα. Γνωρίζετε ήδη -και έχετε συμμετάσχει σε πολλές εκδηλώσεις που διοργανώνει η Πρεσβεία- τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει για την προώθηση της Πορτογαλίας ως τουριστικού προορισμού σε συνεργασία με το Turismo de Portugal και τα ταξιδιωτικά γραφεία, που συνεργάζονται με την Πορτογαλία. Αξιοποιήσαμε, επίσης, με τον καλύτερο τρόπο τη διακόσμηση της Πρεσβευτικής κατοικίας με πορτογαλικά προϊόντα, στο πλαίσιο της καμπάνιας MADE IN Portugal naturally, για να διαφημίσουμε την εξαιρετική ποιότητα και το design των πορτογαλικών προϊόντων και της Πορτογαλίας γενικότερα σε διάφορους άλλους τομείς, όπως ο τουρισμός και η γαστρονομία. Τα τελευταία χρόνια συμμετέχουμε, επίσης, συστηματικά στην έκθεση Philoxenia – Hotelia, στη Θεσσαλονίκη. Φέτος τον Νοέμβριο, θα είμαστε και πάλι παρόντες σε αυτή τη σημαντική έκθεση και πιθανότατα στην Food & Drinks, η οποία θα πραγματοποιηθεί στον ίδιο χώρο και κατά τις ίδιες ημερομηνίες, με στόχο την προβολή της Πορτογαλίας ως τουριστικού προορισμού και ως χώρας με εξαιρετική γαστρονομία και προϊόντα gourmet. Είμαι βέβαιος πως θα συμφωνήσετε μαζί μου για την επιτυχία που είχαμε στον εορτασμό της Ημέρας της Πορτογαλίας με τα πορτογαλικά προϊόντα που προσφέραμε, τυριά, προσούτο, κρασιά και pastéis de nata. Οι επισκέπτες μας τα λάτρεψαν! Τον Οκτώβριο, ένας Έλληνας εισαγωγέας, μετά από πρόσκληση του AICEP -του Πορτογαλικού Οργανισμού Εξωτερικού Εμπορίου και Επενδύσεων-, θα επισκεφθεί Πορτογάλους παραγωγούς τυριών και αλλαντικών στην Πορτογαλία, σε μια προσπάθεια να ξεκινήσει την εκπροσώπησή τους στην ελληνική αγορά. Από την άλλη πλευρά, για να τονίσουμε τη σημασία που αποδίδουμε στην προστασία των ωκεανών και τη βιωσιμότητα της πορτογαλικής μόδας, αναπτύξαμε, σε συνεργασία με τον Έλληνα σκηνοθέτη Πασχάλη Μάντη, την πιανίστα Έλενα Ξυδιά και τη σχεδιάστρια μόδας Μαρία Βυτινίδου (www.athensfashionclub.com) ένα video για την προώθηση του τουρισμού στην Πορτογαλία -Cascais και Cabo da Roca- και στην Ελλάδα -Αστυπάλαια-, εστιάζοντας στο φόρεμα που δημιουργήθηκε με τη χρήση ανακυκλωμένου πολυεστερικού υφάσματος, το οποίο προσέφεραν οι εταιρείες Lemar και Seaqual Initiative.
Παράλληλα, η Πορτογαλική Πρεσβεία στην Αθήνα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη διάδοση του πορτογαλικού πολιτισμού στην Ελλάδα. Ως το κύριο πολιτιστικό κέντρο, προωθεί ποικίλες εκδηλώσεις, όπως συναυλίες πορτογαλικής μουσικής (Μέγαρο Μουσικής, Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, Εθνική Πινακοθήκη κ.άλ.), προβολές ταινιών σε συνεργασία με ελληνικούς φορείς και Φεστιβάλ (Ταινιοθήκη της Ελλάδας, Animasyros, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κ.άλ.) και λογοτεχνικές δραστηριότητες (Συλλογικό Εργαστήριο Μετάφρασης, Φεστιβάλ Βιβλίου Αθηνών, Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, ενεργή συμμετοχή στο Φεστιβάλ Ιβηροαμερικανικής Λογοτεχνίας LEA κ.άλ.). Δημιουργεί, επίσης, συνεργασίες με ελληνικά Ιδρύματα για την προώθηση των πολιτιστικών ανταλλαγών και υποστηρίζει ενεργά την πορτογαλοελληνική κοινότητα, καθώς και τους πορτογαλόφωνους στη χώρα. Ένας από τους πιο πολύτιμους πόρους, που προσφέρει η Πρεσβεία, είναι η Βιβλιοθήκη Ulisseia, η οποία διαθέτει συλλογή περισσότερων από 500 βιβλίων στα πορτογαλικά. Με την υποστήριξη του Camões I.P. πραγματοποιούνται μαθήματα πορτογαλικής γλώσσας και πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και στο Σχολείο Γλωσσών του ίδιου Ιδρύματος, για το ευρύ κοινό.
- Ποιο είναι το στίγμα που θα θέλατε να αφήσει η θητεία σας ως Πρέσβης της Πορτογαλίας στην Ελλάδα;
Το κύριο μέλημα ενός Πρέσβη είναι να ενισχύσει τους ήδη άριστους δεσμούς μεταξύ Πορτογαλίας και Ελλάδας. Θα ήθελα, λοιπόν, να συμβάλω στην ενίσχυση της διαδικασίας δημιουργίας ολοένα και στενότερων δεσμών μεταξύ Ελλήνων και Πορτογάλων, μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών, καινοτόμων και διαφοροποιημένων, σε διάφορους τομείς. Θα ήθελα να εκπλήξω θετικά τους συμπατριώτες σας αναφορικά με την αξία της Πορτογαλίας, ώστε οι Έλληνες, ένας λαός της θάλασσας, όπως και οι Πορτογάλοι, να ανακαλύψουν ουσιαστικά τη χώρα μου και τα προτερήματά της. Για το σκοπό αυτό, βασίζομαι στην ομάδα μου στην Πρεσβεία, καθώς και στον ρόλο των πολλών Πορτογάλων, που έχουν επιλέξει να ζήσουν στην Ελλάδα.
- Έχετε επισκεφθεί προορισμούς στην Ελλάδα και ποια είναι η γνώμη σας για τη χώρα ως τουριστικό προορισμό;
Προσπαθώ να αξιοποιήσω τον όποιο ελεύθερο χρόνο έχω. Η ποικιλομορφία της Ελλάδας είναι αξιοσημείωτη, καθώς, εκτός από τα νησιά -με τα διάφανα νερά και την εξαιρετική θερμοκρασία για όσους μεγάλωσαν σε παραλίες του Ατλαντικού- το εσωτερικό της χώρας είναι επίσης απίστευτα όμορφο και, σε αυτούς τους καιρούς, με τον τουρισμό να αγγίζει πολλές φορές τα όρια του υπερτουρισμού, αποτελεί ένα παράθυρο σε μια αυθεντική ζωή που μας λείπει πολύ! Έχω πολλά ακόμα να ανακαλύψω σε αυτή τη χώρα!
Αξιότιμε κ. Πρέσβη, αγαπητέ κ. Macieira, σας ευχαριστούμε θερμά για την τόσο ενδιαφέρουσα αυτή συζήτηση!
Από αριστερά: ο Laurent Armaos, Εμπορικός & Οικονομικός Σύμβουλος της Πρεσβείας και Διευθυντής του ΑΙCEP, η δημοσιογράφος Κατερίνα Μαρινάκη, η Α.Ε. ο Πρέσβης της Πορτογαλίας στην Ελλάδα Rui Macieira και ο δημοσιογράφος Βασίλης Τσούνης.
Η Α.Ε. ο Πρέσβης της Πορτογαλίας στην Ελλάδα Rui Macieira (στο μέσον) και ο Γιάννης Λοβέρδος, Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για θέματα Απόδημου Ελληνισμού, κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης των Εθνικών ύμνων των δύο χωρών, στο πλαίσιο του εορτασμού της Ημέρας της Πορτογαλίας.
Ευχαριστούμε θερμά τον αξιότιμο Πρέσβη τόσο προσωπικά για την εμπιστοσύνη του, όσο και θεσμικά -τον ίδιο και τους συνεργάτες του, ιδιαιτέρως δε τον Λωράν Αρμάο, Εμπορικό και Οικονομικό Σύμβουλο της Πρεσβείας και Διευθυντή του AICEP-, για τη μακρόχρονη -πλέον των 17 χρόνων- αγαστή και καρποφόρα συνεργασία μας με την Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας στην Ελλάδα.
