Όταν η τέχνη ξεπερνά τα όρια της δημιουργικότητας και εισέρχεται στην πρόκληση, τότε δεν μιλάμε πλέον για ελευθερία της έκφρασης, αλλά για εσκεμμένη ασέβεια. Η πρόσφατη έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη, όπου απεικονίστηκε η Παναγία να κρατά τσιγάρο στο χέρι, δεν αποτελεί μονάχα ένα “καλλιτεχνικό” έργο, αλλά μια προσβολή προς την πίστη εκατομμυρίων ανθρώπων που θεωρούν τη Θεοτόκο ιερό σύμβολο της Ορθοδοξίας.
Ας μην γελιόμαστε.
Αν η ίδια ακριβώς απεικόνιση γινόταν για μια μουσουλμανική μορφή, οι αντιδράσεις θα ήταν εκρηκτικές. Θα βλέπαμε διαμαρτυρίες, καταδίκες, ακόμα και απειλές. Όμως, όταν πρόκειται για τον Χριστιανισμό, φαίνεται πως κάποιοι αισθάνονται άνετα να προσβάλλουν, να γελοιοποιούν και να υποβαθμίζουν τα ιερά μας σύμβολα στο όνομα της «τέχνης».
Ας αναρωτηθούμε: είναι αυτός ο ρόλος της Εθνικής Πινακοθήκης; Να προσφέρει χώρο σε έργα που προκαλούν και διχάζουν αντί να εμπνέουν και να ενώνουν; Αν η τέχνη δεν συνοδεύεται από σεβασμό, τότε δεν είναι τέχνη—είναι απλώς προβοκάτσια.
Η ελευθερία της έκφρασης είναι θεμελιώδης αξία, αλλά δεν είναι ασύδοτη. Δεν σημαίνει ότι μπορούμε να χλευάζουμε, να προκαλούμε και να περιφρονούμε την πίστη των άλλων. Ο σεβασμός στην πίστη κάθε λαού είναι στοιχειώδης αρχή συνύπαρξης, και αυτό θα έπρεπε να ισχύει για όλους—χωρίς επιλεκτικές ευαισθησίες.
Αν πραγματικά θέλουμε μια κοινωνία που να προάγει την ελευθερία και την πολυπολιτισμικότητα, τότε ας θέσουμε όρια εκεί όπου χρειάζεται. Γιατί η ανοχή στη βεβήλωση δεν είναι προοδευτικότητα—είναι υποκρισία.
