Λένε πως τα ταξίδια διευρύνουν τη σκέψη κι αναζωογονούν τις αισθήσεις. Και μόνο μια σύντομη απόδραση από την καθημερινότητα, άλλωστε, αρκεί για να γεμίσουν οι μπαταρίες και να ξεφύγει το μυαλό… Κι ενώ όλα αυτά μου ήταν πάντοτε γνωστά, καθώς τα ταξίδια έχουν αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι της παιδικής, εφηβικής κι ενήλικης, πλέον, ζωής, μια βδομάδα μετά την επίσκεψη στη Ρώμη κι ακόμα τσιμπάω τον εαυτό μου και προσπαθώ να επαναφέρω στο νου τις μοναδικές κι αμέτρητες εικόνες τούτης της πόλης.
Έξι μέρες στη Ρώμη, περπάτημα μέχρι τελευταίας ρανίδος, άφθονο και πεντανόστιμο φαγητό στο στομάχι, εισιτήρια απ’ όλα τα μουσεία και αξιοθέατα, και μάτια χορτασμένα από τη μαγεία της «Αιώνιας Πόλης» που με μετέφερε σε μιαν άλλη εποχή.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Υπάρχουν δύο κατηγορίες ταξιδευτών: αυτοί που αφήνονται στη μαγεία του αυθορμητισμού και της επί τόπου ανακάλυψης, κι εκείνοι που κρατούν σφιχτά το πλάνο τους σημαία κι οδηγό. Κι επειδή εγώ με μεγάλη περηφάνεια κατατάσσω τον εαυτό μου στη δεύτερη κατηγορία, το βασικό πρόγραμμα είχε ως εξής:
1 η μέρα: Η προσγείωση στο αεροδρόμιο Φιουμιτσίνο βρήκε τον ήλιο να μας χαιρετά απ’ το πιο ψηλό σημείο τ’ ουρανού. Και χωρίς να αφήσουμε ούτε λεπτό να ξεγλιστρήσει, η πρώτη αναγνωριστική ματιά στους πασίγνωστους δρόμους και τις πλατείες ξεκίνησε, φέρνοντας μαζί και τηνπρώτη επαφή με το παγωτατζίδικο «Giolitti» που έκτοτε έγινε καθημερινή γλυκειά ιεροτελεστία.
2 η μέρα: Πρώτη στάση και πρωινό εσπρέσο στην αγκαλιά της Πιάτσα ντελ Πόπολο. Στη συνέχεια, ποδηλατάδα στο απέραντο πράσινο της Βίλας Μποργκέζε, που ακολουθήθηκε από μια εικοσάλεπτη βαρκάδα μπροστά από το Ναό του Ασκληπιού. Η βόλτα συνεχίστηκε στη Βία ντελ Μπαμπουίνο, που κρύβει πανέμορφες αντικερί και ακριβές φίρμες ρούχων, και η οποία καταλήγει στη μαγευτική -αν και εξαιρετικά πολυσύχναστη- Πιάτσα ντι Σπάνια και τα Ισπανικά Σκαλιά. Προτού τα μαγαζιά κατεβάσουν τις κουρτίνες τους, τρέξαμε να προλάβουμε την ξακουστή ιταλική φινέτσα του πιο εμπρικού δρόμου της πόλης, Βία ντελ Κόρσο.
3 η μέρα: Επίσκεψη στο Πάνθεον, το ναό που υποκλίνεται μέχρι σήμερα σε όλες τις θεότητες του κόσμου, κάνοντας τον επισκέπτη να υποκλιθεί με τη σειρά του στην ιδιαίτερη και πρωτοποριακή αρχιτεκτονική που το διατηρεί σχεδόν άφθαρτο. Μετά από ένα γευστικό πρωινό με θέα την επιβλητική Φοντάνα ντι Τρέβι, χαμένοι στα στενά του κέντρου της πόλης, βρεθήκαμε στην Πιάτσα Βενέτσια, με το ηλιοβασίλεμα να μας κλείνει στην αγκαλιά του από την ταράτσα του Εθνικού Μουσείου του Βιτόριο Εμανουέλε Β’.
4 η μέρα: Πανοραμικές εικόνες από το Πάρκο Σαβέλλο, δίπλα στο οποίο βρίσκεται και μια «ιδιαίτερη» κλειδαρότρυπα, «the Aventine Keyhole», με θέα τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Ακολούθησε επίσκεψη στο Κολοσσαίο, το σύμβολο της πόλης που κάποτε πρόσφερε θεάματα ζωής και θανάτου, και τη Ρωμαϊκή Αγορά, που με την έκτασή της, μετέφερε αυτόματα το σώμα στο αρχαίο ρωμαϊκό κέντρο. Η νύχτα μας παρέσυρε στην απέναντι πλευρά του Τίβερη για μια εξόρμηση στη ζωηρή Τραστέβερε.
5 η μέρα: Επίσκεψη στο Βατικανό, με τις ατέλειωτες αίθουσες που εξυμνούν το πνεύμα των μεγάλων καλλιτεχνών Μιχαήλ Αγγέλου και Ραφαέλο Σάντσιο ντα Ουρμπίνο, και κρατούν ζωντανή την «αιώνια κόντρα» που οδήγησε στην εξύψωση της τέχνης. Ακολούθησε εξόρμηση στο Καστέλ Σαντ’Άντζελο, κι από τη Γέφυρα των Αγγέλων οδηγηθήκαμε στην Πιάτσα Ναβόνα, για κάποιους, η πιο όμορφη πλατεία της Ρώμης
6 η μέρα: Προκειμένου να αποφύγουμε τις ατέλειωτες ουρές, αφήσαμε για το τελευταίο ξημέρωμα προτού την απόθητη αναχώρηση τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, τη μεγαλύτερη εκκλησία του κόσμου και -όχι άδικα- κέντρο του Καθολικού Χριστιανισμού. Φυσικά, απ΄όπου κι αν πέρασαν τα πόδια και η λαχτάρα, δεν παραλείφθηκε η στάση σε κάθε εκκλησία που βρισκόταν μπροστά τους. Τα μοναδικά σχέδια που φάνταζαν σαν πρόσθετες και διασκορπισμένες αίθουσες του Βατικανού, η κομψοτεχνία και η λεπτομέρεια στα ιδιαίτερα αγάλματα, αλλά και η ξεχωριστή ενέργεια που απέπνεαν, έδιωχναν μακριά την όποια κούραση και διαμαρτυρία για διάλειμμα. Άλλωστε, τα στασίδια προσφέρονταν για ξεκούραση και αγαλλίαση ψυχής. Κι ενώ το πρόγραμμα διαφέρει και προσαρμόζεται ανάλογα με τα γούστα και τις ανάγκες του καθενός, αφήνοντας ανοιχτά τα παράθυρα του αυθορμητισμού, υπάρχει ένα μοναδικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της Ρώμης που υποψιάζομαι ότι θα φανεί κοινό σε όλους τους θιασώτες κι επισκέπτες της.
Ο σημερινός κόσμος, μαθημένος να κοιτάζει μέσα από τα πίξελ και τα γυαλιά των μικροσκοπικών κυκλικών τζαμιών πίσω από μια οθόνη, αδυνατεί συχνά να αισθανθεί, να παρατηρήσει, να θαυμάσει και να αφομοιώσει όσα δεσπόζουν γύρω του. Κι όμως η Ρώμη, το ζωντανό αυτό μουσείο με τα ζεστά χρώματα, τη μνημειακή και αρχοντική αρχιτεκτονική, τα επιβλητικά μαρμάρινα αγάλματα, τις αμέτρητες τοιχογραφίες, τους σκαλισμένους θόλους και τα γραφικά σοκάκια που διασταυρώνουν τις πολυσύχναστες πλατείες με στενά που κρύβουν θησαυρούς, κατάφερε να τραβήξει το κινητό απ΄ το χέρι μου και να με κάνει να μειώσω ταχύτητα, ώστε να μπορέσω να αποτυπώσω με το μυαλό και την καρδιά τη ζωντάνια και τη λεπτομέρεια αριστουργημάτων που ακόμα και μετά από αιώνες, παραμένουν αξεπέραστα και δεσποτικά.
Με έκανε να αναρωτηθώ ποιο ήταν τελικά το μυστικό συστατικό, το «μαγικό φίλτρο του Πανοραμίξ» που έδινε ζωή και κίνηση στα πινέλα και τα καλέμια, αλλά και πώς η σημερινή τέχνη μπορεί να εμπνευστεί, να πρωτοτυπήσει και να μεγαλουργήσει, συνεχίζοντας μια κληρονομιά που τόσο απλόχερα μας χαρίστηκε.
Η μαγευτική Ρώμη με έκανε να ζήσω άλλο ένα ταξίδι σα μικρό παιδί: με την ολότητα του εαυτού μου και ενθουσιασμό ψυχής. Και παρά τη νοσταλγία που ακόμα κατακλύζει την ψυχή αφήνοντας κλεφτά παράπονα να βγαίνουν που και που από τα χείλη και να προβάλλουν θρασύδειλα τη γλώσσα στην καθημερινότητα, η Ρώμη ήταν ένα ταξίδι αφύπνισης και έμπνευσης.
Μια πόλη που κάθε άνθρωπος αξίζει να επισκεφθεί. Το πόσες φορές θα το κάνει, ας αφήσουμε να φανερωθεί από τον αριθμό των κερμάτων που ακούμπησαν το βυθό της Φοντάνα ντι Τρέβι..
φωτογραφίες: Αρετή Γρηγοριάδου
