Στη θέση του πρώτου Πάπα από τη Λατινική Αμερική, ο Πάπας Φραγκίσκος αναδείχθηκε με μια προσέγγιση φορτισμένη από την ιστορική εμπειρία της περιοχής του και τις διαπραγματευτικές τάσεις προς τις δυτικές δυνάμεις. Η πατρίδα του, η Αργεντινή, είχε βιώσει τις σκληρές συνέπειες μιας δικτατορίας που υποστηρίχθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, κάτι που διαμόρφωσε την αμφιλεγόμενη στάση του προς τον δυτικό κόσμο.
Η αντίδρασή του στην Ουκρανική κρίση αποτελεί έναν ακόμα άξονα αυτής της γεωπολιτικής προσέγγισης. Μέσα από το πρίσμα της δημογραφίας, επισημαίνει την ανάγκη για ειρήνη, δίνοντας έμφαση στο γεγονός ότι η πλειονότητα των Καθολικών δεν ζουν στις δυτικές χώρες. Η κλήση του για διακοπή της μεταφοράς όπλων και την άμεση επίλυση των συγκρούσεων στοχεύει στην αντιπροσωπευτικότητα και τις ανάγκες αυτών των περιοχών.
Εκτός από τις γεωπολιτικές διαστάσεις, ο Πάπας επικρίνει επίσης την κατανομή πόρων, υποστηρίζοντας ότι οι δαπάνες σε πολέμους αντικαθιστούν τις επενδύσεις που θα μπορούσαν να γίνουν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της παγκόσμιας φτώχειας. Αυτή η προσέγγιση, παρότι ουδέτερη στην εμφάνιση, έχει προκαλέσει αντιδράσεις στη Δύση, υπογραμμίζοντας τις διαφορετικές ιδεολογίες και τις επικρατούσες πολιτικές προτεραιότητες.
Εν κατακλείδι, η σιωπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε σχέση με την κρίση αντικατοπτρίζει την πολυπλοκότητα των διεθνών σχέσεων και των θρησκευτικών παραδόσεων. Η απόφαση να παραχωρήσει το καθεστώς της αυτοκεφαλίας στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, συνοδεύεται από αντιδράσεις και επικρίσεις, αναδιχνύοντας
την πολυπλοκότητα των σχέσεων μεταξύ των ορθοδόξων εκκλησιών και των γεωπολιτικών αντιλήψεων. Παρ’ όλα αυτά, η επιλογή αυτή έχει αναστατώσει τις σχέσεις μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Μόσχας, ενώ έχει προκαλέσει διακρίσεις και διαμάχες στο εσωτερικό της Ουκρανίας.
Με τη συνέχιση της σύγκρουσης στην Ουκρανία και την επιμονή του Πάπα Φραγκίσκου στην προάσπιση της ειρήνης και της δικαιοσύνης, παρατηρείται μια ενδιαφέρουσα δυναμική στο παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις και οι αντιδράσεις που προκύπτουν αντικατοπτρίζουν τις πολυπλοκότητες και τις αντιφάσεις της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής και θρησκευτικής διαστρωμάτωσης. Παρά τις αντιξοότητες και τις διαφορές, η προσπάθεια για ειρήνη και αλληλεγγύη παραμένει ένας κεντρικός πυλώνας στο έργο του Πάπα.
Η αντιδραστική σιωπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε σχέση με την Ουκρανική κρίση αποτελεί ένα επιπρόσθετο επίπεδο πολιτικής διαμάχης και ισχυρού πολιτικού μηνύματος. Σε ένα πλαίσιο όπου η εκκλησιαστική αρχή συχνά λαμβάνει ενεργό μέρος σε διεθνείς διαμάχες και επιχειρεί να διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή ή ειρηνοποιητή, η επιλογή του Οικουμενικού Πατριαρχείου να παραμείνει σιωπηλό αποτελεί ένα δυναμικό μήνυμα αδιαμεσολάβητης υποστήριξης προς την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Αυτό το ουδέτερο και απόλυτο σιωπηρό μήνυμα μπορεί να ερμηνευθεί ως μια έκφραση της αμέριστης υποστήριξης προς την Ουκρανία και την αυτοδιάθεσή της στο πνεύμα της θρησκευτικής αυτονομίας και ελευθερίας. Ενώ κατά καιρούς η εκκλησιαστική αρχή θεωρείται ως διαμεσολαβητής σε διεθνείς διαμάχες, η επιλογή του Οικουμενικού Πατριαρχείου να αποφύγει τη συμμετοχή αναδεικνύει την πολιτική και θρησκευτική πολυπλοκότητα της κατάστασης.
Επίσης, η αντίδραση του Πατριαρχείου Μόσχας, η οποία περιλαμβάνει την ανακοίνωση της αποστροφής του Οικουμενικού Πατριάρχη από τα δίπτυχα και την αφαίρεση του ονόματός του από τις επίσημες αναφορές, αποτελεί έναν ακόμα δείκτη της πολιτικής δυσαρέσκειας και της αντιπαράθεσης μεταξύ των εκκλησιαστικών αρχών στο πλαίσιο της Ουκρανικής κρίσης. Αυτή η αντίδραση αποκαλύπτει το βάθος των διαφορών και των συγκρούσεων που υπάρχουν εντός του κόσμου της Ορθοδοξίας και προβάλλει την πολυπλοκότητα της κρίσης στην περιοχή.
Από την δημοσιογραφική ομάδα του Greek News and Radio FL
photo https://reuters.com
