Ο μεγάλος εικαστικός Γιάννης Μόραλης «επιστρέφει» στην ιδιαίτερη πατρίδα του με την έκθεση «Γιάννης Μόραλης – Στη γενέτειρα», την οποία συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Αρταίων και η Εταιρεία Μελέτης, Έρευνας και Προβολής της Νεοελληνικής Τέχνης – Εργαστήριο Γιάννης Μόραλης, στη Δημοτική Πινακοθήκη Άρτας, η οποία φέρει το όνομά του.
Ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες του αιώνα που πέρασε, άφησε ισχυρό αποτύπωμα στην Νεοελληνική τέχνη με την ιδιότυπη γλώσσα με την οποία μετέφρασε είτε την παράδοση, είτε την Νεωτερικότητα και την Αφαίρεση.
Η έκθεση με χρονολογική αφήγηση, αλλά και θεματικό πλουραλισμό βιογραφεί τον καλλιτέχνη και άνθρωπο Γιάννη Μόραλη μέσα από 120 αντιπροσωπευτικά έργα, ιστορικές φωτογραφίες, οικογενειακά κειμήλια, αρχειακό υλικό και προσωπικά του αντικείμενα ορισμένα από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά και ανήκουν στην οικογένεια Μόραλη.
«Στην Άρτα πέρασα τα πρώτα παιδικά μου χρόνια, αλλά θυμούμαι ακόμα πολλά πράγματα. Οι βυζαντινές εκκλησίες, η Παρηγορήτισσα, η Αγία Θεοδώρα, οι τοιχογραφίες, οι εικόνες, η ατμόσφαιρα, μου προκαλούσαν δέος και με μάγευαν… Καμιά φορά αναρωτιέμαι αν τα πράγματα που βγαίνουν κάποτε στη ζωγραφική μου, έρχονται από τις παιδικές μνήμες…» (Γ. Μόραλης, 1988, «Συνομιλίες του Γιάννη Μόραλη με τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, από τον κατάλογο της έκθεσης)
Στην είσοδο της έκθεσης κυριαρχεί το υλικό σύμπαν του ζωγράφου, εικόνες και αντικείμενα από τον τόπο της δημιουργίας -το εργαστήριό του- και ακολουθούν οι καταβολές της οικογενείας του, η Ήπειρος, ο παιδικός ζωγραφικός του κόσμος, οι νεανικές του αναζητήσεις στην Τέχνη. Ξεδιπλώνεται το έργο του σε όλες τις περιόδους της καλλιτεχνικής του πορείας, αλλά και σε όλες τις εκφράσεις του ως ζωγράφου, γλύπτη, σκηνογράφου και χαράκτη. Εξώφυλλα δίσκων, εικονογραφήσεις, γραμματόσημα, σκηνογραφίες, κεραμικές και ανάγλυφες διακοσμήσεις για αρχιτεκτονικά τοπόσημα, όπως το Χίλτον και το Μοντ Παρνές, ταπισερί, μπρούτζινα και κεραμικά γλυπτά ανασυνθέτουν τη μεταπολεμική Ελλάδα και αναδεικνύουν τον ζωγράφο ως έναν από τους πρωτοποριακούς δημιουργούς της εικόνας της. Βίντεο και ψηφιακή τεχνολογία εμπλουτίζουν την εμπειρία του επισκέπτη. Προσωπογραφίες και ολόσωμες απεικονίσεις της οικογένειας Μόραλη εκτίθενται ως σύνολο σε οριζόντια διάταξη παραπέμποντας στις μνημειακές ζωφόρους του καλλιτέχνη, ως σιωπηλή αποθέωση του βίου του. Η βιογραφική του απεικόνιση εμπλουτίζεται με «μαρτυρίες» τρίτων: την προτομή του που φιλοτέχνησε η δεύτερη σύζυγός του Αγλαΐα Λυμπεράκη και ο φίλος του, γλύπτης Γιάννης Παππάς.
Η μυστική αρετή όμως της έκθεσης είναι πως στη σύνθεσή της αντανακλά τις φόρμες και το πνεύμα των έργων του Γιάννη Μόραλη: δωρική, αφαιρετική στα μέσα, καθώς χρησιμοποιεί τα άκρως απαραίτητα εκθέματα και κείμενα, επιμελώς ελλειπτική, αλλά ταυτόχρονα ισορροπημένη και άρτια.
Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 4 Δεκεμβρίου και θα διαρκέσει έως τις 6 Φεβρουαρίου 2022 , ενώ τελεί υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ηπείρου, της Περιφέρειας Ηπείρου, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας και του Μ/Φ Συλλόγου «Σκουφάς».
