Σήμερα θα σας οδηγήσω σε μια μοναδική τοποθεσία κοντά στην Θεσσαλονίκη, ανάμεσα στις δυο λίμνες Βόλβη και Κορώνεια, για να γνωρίσετε δυο υπεραιωνόβια πλατάνια και τους κατοίκους τους.
Ας πάρουμε λοιπόν την παλιά Εθνική οδό Θεσσαλονίκης – Καβάλας για να γνωρίσουμε αυτά τα «Μνημεία της Φύσης»: Φτάνοντας στα Λαγκαδίκια και στο κέντρο του χωριού, εκεί που κάποτε ήταν η αγαπημένη στάση των ταξιδιωτών για σουβλάκι, στρίβουμε προς Προφήτη. Περνώντας μέσα από τον κάμπο, σε 5 λεπτά (4,5 χλμ περίπου) θα συναντήσουμε το χωριό Σχολάρι.
Στην είσοδο του χωριού, πριν περάσουμε την γέφυρα με τα κίτρινα κάγκελα, στρίβουμε αριστερά στον χωματόδρομο. (Δυστυχώς, όπως σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας, δεν υπάρχει πινακίδα για να μας κατευθύνει).
Πολύ κοντά στον δρόμο βλέπουμε ένα περιφραγμένο χώρο αναψυχής με δέντρα και το περίπτερο των «Φίλων Αλόγων Σχολαρίου». Ο χώρος είναι ανοικτός και ελεύθερος για περίπατο και πικ-νικ. Ο χωματόδρομος συνεχίζεται στα αριστερά του χώρου αναψυχής. Στα 200 μέτρα περίπου πίσω από τον περιφραγμένο χώρο στα δεξιά μας ορθώνονται δύο πλάτανοι.
Δύο πανύψηλα αιωνόβια δέντρα με περίμετρο κορμών 10,5 μ. και 8,5 μ., που στέκονται εκεί κι απλώνουν τα μεγαλοπρεπή κλαδιά τους από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Από το 1975 έχουν ανακηρυχθεί διατηρητέα μνημεία της φύσης. Οι κορμοί έχουν χάσει με τα χρόνια τη φλούδα τους και μικρές κουφάλες έχουν σχηματιστεί στα μεγάλα τους κλαδιά, που φιλοξενούν τις φωλιές διαφόρων πουλιών.
Την ασφάλεια στις ψηλές κορφές αυτών των κλαδιών έχει επιλέξει και ο Σταχτοτσικνιάς (Ardea cinerea-cinerea ή Grey Heron), ο μεγαλύτερος ερωδιός στην Ευρώπη, και ένας από τους μεγαλύτερους στον κόσμο, για να χτίσει τη φωλιά του. Η λατινική επιστημονική ονομασία του είδους cinerea σημαίνει «ο έχων το χρώμα της στάχτης», και παραπέμπει στο χρώμα του πτερώματός του. Τα ίδια ισχύουν για την αγγλική και την ελληνική λαϊκή ονομασία του πτηνού, μόνο που οι Βρετανοί τον αποκαλούν «γκρίζο ερωδιό» (Grey heron).
Οι Σταχτοτσικνιάδες είναι μεγάλοι σε μέγεθος ερωδιοί με ύψος σχεδόν ενός μέτρου, με χαρακτηριστικό γκρίζο χρώμα στο επάνω μέρος του σώματός τους, λευκό κεφάλι και λαιμό, λευκό στέμμα με δύο χαρακτηριστικά μακριά μαύρα φτερά που προεξέχουν και σχηματίζουν λοφίο, μακρύ και αιχμηρό ράμφος σε γκριζοκίτρινο χρώμα που γίνεται πιο ροδαλό-πορτοκαλί κατά την αναπαραγωγική περίοδο τον Μάιο. Ζουν σε μεγάλες αποικίες και είναι γνωστοί κυρίως ως αποδημητικά πουλιά, που ταξιδεύουν από την Βόρεια Ευρώπη μέχρι και την Αφρική. Αν και ολόκληρη η Ελλάδα αποτελεί περιοχή ανάπαυλας και ανεφοδιασμού κατά τις μεταναστεύσεις, από και προς τα εδάφη αναπαραγωγής, στην περιοχή της Κορώνειας (όπως και σε μερικές ακόμη περιοχές της Ελλάδας) φωλιάζουν καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους.
Το είδος αυτό ήταν υπό δίωξη κατά τον 19ο αιώνα στην Ευρώπη, επειδή κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες ψαριών, κάτι που δημιουργούσε πρόβλημα στους ψαράδες και τους υδατοκαλλιεργητές. Εκεί στα ψηλά κλαδιά των υπεραιωνόβιων πλατάνων έχουν βρει ιδανικό καταφύγιο και μπορούμε να τους δούμε να στέκονται ακίνητοι ή να πετούν τριγύρω με το χαρακτηριστικό αργό και δυνατό τους πέταγμα.
Την άνοιξη, που έχουν γεννήσει και τα μικρά τους βρίσκονται στις φωλιές, οι ερωδιοί στέκονται ακίνητοι στα ψηλά κλαδιά – φρουροί των φωλεών τους – και είναι η καλύτερη εποχή για να τους φωτογραφίσουμε. Στις φωλιές μπορούμε να δούμε συνήθως από 3 έως 5 νεοσσούς. Παρ΄ όλο που οι φωλιές βρίσκονται σε μεγάλο ύψος, το μεγάλο μέγεθος των ερωδιών διευκολύνει την παρατήρηση. Ένα ζευγάρι κιάλια θα μας φανούν πολύ χρήσιμα.
Επειδή τα ταξίδια μας πλέον γίνονται μέσω της Εγνατίας οδού, μπορούμε να προσεγγίσουμε την περιοχή παίρνοντας την έξοδο προς Προφήτη 6χλμ μετά τον Σταθμό Διοδίων Ανάληψης (κατεύθυνση από Θεσσαλονίκη προς Καβάλα).
Μπορούμε να γεμίσουμε την μέρα μας με ένα πικ νικ στον χώρο αναψυχής, με μια βόλτα στις όχθες της λίμνης (μια και υπάρχουν πολλά μονοπάτια που οδηγούν στις όχθες), με μια επίσκεψη στην κοντινή Νυμφόπετρα ή στα παραλίμνια χωριά.
Η άνοιξη προσφέρεται μια μικρές αποδράσεις στην όμορφη περιοχή των λιμνών. Προσεγγίζουμε όμως πάντοτε τις περιοχές αυτές με προσοχή και σεβασμό, ώστε να μην προκαλέσουμε κανενός είδους καταστροφή ή και ενόχληση στους σπάνιους κατοίκους τους.
Μαγδαληνή Πούγγουρα
Εικαστικός – Καλλιτέχνης φωτογράφος
Δημοσιογράφος Πολιτισμού & Τουρισμού (ΕΔΗΣΥΠΤΕ – FIJET)
