“Εἰς σέ προστρέχω Τέχνη τῆς Ποιήσεως,
πού κάπως ξέρεις ἀπό φάρμακα·
νάρκης του άλγους δοκιμές, εν Φαντασία και Λόγω”.
Κ. Π. Καβάφης
Η αρχική ιδέα του εορτασμού της Παγκόσμιας ημέρας ποίησης ανήκει στην Εταιρεία Συγγραφέων και στον ποιητή Μιχαήλ Μήτρα, ο οποίος το φθινόπωρο του 1997 πρότεινε να υιοθετηθεί ημέρα εορτασμού ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη μέρα γι’ αυτό.
Την εισήγησή του υιοθέτησε ο τότε πρόεδρος τής Εταιρεία, o Κώστας Στεργιόπουλος. Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, πρώτη ημέρα μετά την εαρινή ισημερία, μέρα που συνδυάζει την συσχέτιση του φωτός με το σκοτάδι, όπως ακριβώς η ποίηση συνδυάζει το φωτεινό πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πέπλο του πένθους. Η πρώτη Ημέρα Ποίησης γιορτάστηκε το 1998 στο παλιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά και είχε μεγάλη επιτυχία.
Την επόμενη χρονιά, ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός υπό τον ρόλο του προέδρου της Εταιρείας Λογοτεχνών, αλλά και του πρέσβη της Ελλάδας στην UNESCO, πρότεινε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού, να ανακηρυχθεί η 21η Μαρτίου Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, όπως η 21η Ιουνίου είχε θεσμοθετηθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής. Οι Γάλλοι, οι Ιταλοί, οι Τυνήσιοι όπως και πολλοί άλλοι πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου, υποστήριξαν την εισήγηση, οπότε η ελληνική πρόταση υπερψηφίστηκε.
Τον Οκτώβριο του 1999, όταν στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO στο Παρίσι, ανακηρύχθηκε η 21η Μαρτίου Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, το σκεπτικό της απόφασης ανέφερε: «Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη, αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της. Οι πολύ δημοφιλείς ποιητικές αναγνώσεις μπορεί να συμβάλλουν σε μια επιστροφή στην προφορικότητα και στην κοινωνικοποίηση του ζωντανού θεάματος και οι εορτασμοί μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για την ενίσχυση των δεσμών της ποίησης με τις άλλες τέχνες, καθώς και με τη Φιλοσοφία, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η φράση του Ντελακρουά “Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση”».
Πολλές οι εκδηλώσεις οι οποίες διοργανώθηκαν για τον φετινό εορτασμό της παγκόσμιας ημέρας ποίησης στην Ελλάδα.
Μεταξύ των εκδηλώσεων αυτών, ξεχώρισε η βραδιά που διοργάνωσε το PEN Greece τη Δευτέρα 20 Μαρτίου το Πανελλήνιο Σωματείο Λογοτεχνών και Φίλων της Λογοτεχνίας, όπως την είχε οραματιστεί το PEΝ International στο Συνέδριό του το 1997. Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε στο βιβλιοκαφέ Έναστρον, το οποίο βρίσκεται στον αρ. 101 της οδού Σόλωνος, με ανάγνωση ποιημάτων που γράφτηκαν στα ελληνικά αλλά και ποιημάτων που μεταφράστηκαν προς τα ελληνικά ή από τα ελληνικά προς ξένες γλώσσες.
Παραθέτω ένα από τα ποιήματα που διαβάστηκαν σε μετάφραση από τα Ιταλικά προς τα Ελληνικά, ποίημα αφιερωμένο από τον ποιητή Giuseppe Carracchia στη μνήμη του Γιάννη Ρίτσου.
Μακρόνησος
στη μνήμη του Γ. Ρίτσου
Αν σε φανταστώ, σ’ αναγνωρίζω
αλυσοδεμένη φυλλωσιά δέντρου
δέρμα και σάρκα αναμαλλιασμένα απ’ τον άνεμο
στην άσπλαχνη άνοιξη της Μακρονήσου,
τα μάτια σου κόκκινα απ’ το αλάτι
ορθάνοικτα στη μέρα, στα γεύματα
γεμάτα φτυσίματα και σιχασιά, δύο ελιές
στη φωτιά ή σ’ έναν απελπισμένο βυθό
άρμης και προδοσίας.
Και μετά, σκάβοντας όλο και πιο βαθιά
ψάχνοντας αντίστροφα τον χαμηλόφωνο στίχο
ταπεινή λύτρωση, μια άλλη σιγουριά
που προστατεύει μέσα της και περισώζει
περιφραγμένη τη ζωή:
τέσσερα μπουκάλια βυθισμένα στη γη
ο χρόνος πέτρινος
και μια πέμπτη διάσταση, περιπόθητη
σωτηρία.
Άλλοι θα έρθουν να μαζέψουν
τους γυάλινους καρπούς σου,
να καταλάβουν χωρίς να ξέρουν
την οικουμενική
σαφή οικειότητα της ομορφιάς.
Giuseppe Carracchia, Prova del nove, Giuliano Ladolfi Editore, 2015, Makronissos, Απόσπασμα
Μετάφραση: Τζίνα Καρβουνάκη
Σχετικά με το PEN Greece και το PEN International:
Το PEN Greece είναι το επίσημο παράρτημα του PEΝ International στην Ελλάδα. Το PEN International ιδρύθηκε το 1921 και είναι ένας από τους μεγαλύτερους διεθνείς οργανισμούς στον χώρο της προώθησης της λογοτεχνίας και της προστασίας της ελευθερίας της έκφρασης. Μεταξύ των μελών του βρίσκονται (ή έχουν βρεθεί κατά καιρούς) μεγάλα ονόματα της λογοτεχνίας και της διανόησης –από τον Τζέιμς Μπόλντουιν, τη Μάργκαρετ Άτγουντ, την Τόνι Μόρισον, τον Φίλιπ Ροθ, τον Τζον Στάινμπεκ, τον Τόμας Μαν και τον Χάινριχ Μπελ, μέχρι τον Τζόζεφ Κόνραντ, τον Άρθουρ Μίλερ, τον Νόρμαν Μέιλερ, τη Σούζαν Σόνταγκ και τον Ντον Ντελίλο. Δραστηριοποιείται σε 100 χώρες με περισσότερα από 140 εθνικά κέντρα.
Βίος ανεόρταστος μακρά οδός απανδόκευτος.
Ζωή χωρίς γιορτές, μακρύς δρόμος χωρίς πανδοχείο.
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
