Ένα ενδιαφέρον άρθρο για τον πρώην στρατιώτη των Ηνωμένων εθνών και απεσταλμένο της Σουηδίας στην Κύπρο φιλοξενεί η ιστοσελίδα των Σουηδικών ενόπλων δυνάμεων.
Συγκεκριμένα ο Lars Norberg βρέθηκε στην Κύπρο τον Οκτώβριο του 1973 όπου αρχικά είχε συμπάθειες με τους Τουρκοκύπριους όπου θεωρούσε ότι ήταν απομονωμένοι. Αυτό όμως άλλαξε ριζικά όταν αντίκρισε με τα ίδια του τα μάτια την βάρβαρη εισβολή της Τουρκίας.
” Τελείωσαν οι συμπάθειες μου με τους Τουρκοκύπριους εντελώς”.
Στο άρθρο καταγράφονται τα εξής:
“Το 1960 η Κύπρος παραδόθηκε στην Ελλάδα και την Τουρκία από τη Βρετανία. Σύντομα, μια ένοπλη σύγκρουση μεταξύ των δύο μεγάλων εθνοτήτων της χώρας έγινε γεγονός, προκαλώντας την ίδρυση της Unficyp. Ο Λαρς Νόρμπεργκ είναι ένας από τους 25.000 Σουηδούς που συμμετείχαν στην εκστρατεία.
Ο Λαρς Νόρμπεργκ ξεφυλλίζει τα άλμπουμ φωτογραφιών του και μιλά για πρώτη φορά για την αποστολή. Οι περιπολίες αναμειγνύονταν με τον ήλιο, το κολύμπι και τις επισκέψεις σε παμπ. Σύντομα αντικαταστάθηκε και ο πόλεμος ξέσπασε το καλοκαίρι του 74′.
Η Τουρκία είχε χρησιμοποιήσει ναπάλμ κατά τη διάρκεια ενός από τους βομβαρδισμούς, όπως ανακαλύφθηκε ανέφερε ο Lars Norberg.
Ήταν παράδεισος, περιγράφει ο Lars Norberg. Ήλιος, κολύμπι, τουρίστες και περιπολίες σημείωσαν την πρώτη φορά στην Κύπρο. Μετά ήρθε ο πόλεμος του καλοκαιριού.
Ο Λαρς Νόρμπεργκ ξεκίνησε την περιπέτειά του στην Κύπρο τον Οκτώβριο του 1973. Μια περιπέτεια που τον έβαλε στη μέση της συγγραφής της ιστορίας κατά τη διάρκεια του ενάμιση χρόνου δράματος στο νησί.Ο Lars βρισκόταν στη βόρεια Κύπρο και σε μια ελληνοκυπριακή πλευρά του νησιού. Το κύριο καθήκον ήταν να περιπολούν τα χωριά. Το τμήμα πολιτικής αστυνομίας στο Unficyp λειτούργησε ως αμερόληπτη αστυνομική δύναμη επειδή Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι δεν συνεργάστηκαν.
Η διαφορά μεταξύ των ευκατάστατων ελληνικών περιοχών και των πιο εύπορων τουρκικών περιοχών φάνηκε στην ποιότητα των δρόμων και στις διαφορές στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Ήταν μια έντονη αντίθεση με την αστυνομική του περιοχή στη Nacka έξω από τη Στοκχόλμη. Ο Λαρς θυμάται πώς οι Τουρκοκύπριοι είχαν παραμεριστεί και οι ελπίδες τους για μια αλλαγή προς μια δίκαιη ζωή τέθηκαν στον ΟΗΕ.
– Οι συμπάθειες μου ήταν με τους Τουρκοκύπριους, αλλά πήρα τον ρόλο μου ως ουδέτερο αρκετά γρήγορα.
Αν και τόσο η τουρκοκυπριακή όσο και η ελληνοκυπριακή αστυνομία ήταν πρόθυμοι να προσκαλέσουν τον Λαρς και τους συναδέλφους του σε δείπνο, ένιωθε πολύ ευπρόσδεκτος με τους Τούρκους.
– Νομίζω ότι οι Έλληνες φοβήθηκαν μην χάσουν τη θέση τους ως ηγεμόνες. Ίσως τότε να ήμουν λιγότερο φιλόξενος, σκέφτεται ο Lars.
“Τελείωσαν οι συμπάθειες“
Αλλά η συμπάθειά του για τους Τουρκοκύπριους εξασθένησε σύντομα. Στις 15 Ιουλίου 1974, ο Νίκος Σαμψών κατέλαβε την εξουσία στην Κύπρο μέσω πραξικοπήματος με στόχο την ενσωμάτωση της χώρας στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια των διακοπών του στη Στοκχόλμη, ο Lars ακολούθησε μια ραγδαία αλλαγή στο ρεπορτάζ ειδήσεων. Οι εκρήξεις έγιναν το προοίμιο της επερχόμενης βίας.
Στις 14 Αυγούστου εκείνης της χρονιάς ήρθε το κρεσέντο. Ο σταθμάρχης στην Ανγκαστίνα ξύπνησε από το γεγονός ότι η Τουρκία είχε προχωρήσει και είχε πραγματοποιήσει εισβολή στο βόρειο τμήμα του νησιού.
– Δεν θα το ξεχάσω ποτέ αυτό. Ο ουρανός γέμισε με τα ξεδιπλωμένα αλεξίπτωτα των Τούρκων αλεξιπτωτιστών. Ίσως ήμουν πολύ ανώριμος για να συνειδητοποιήσω τη σοβαρότητα, αλλά ήταν συναρπαστικό.Τα λουλούδια πάνω από το ξερό και άγονο τοπίο όπου γίνονταν οι περιπολίες κουβαλούσαν πλέον μυρωδιά πτωμάτων. Οι Τουρκοκύπριοι υπαγόρευσαν πλέον τους όρους. Με την πάροδο του χρόνου, τα καθήκοντα για τον Lars και τους συναδέλφους του άλλαξαν και έφτασαν να βοηθούν με νερό, φάρμακα και μερικές φορές φαγητό.
Ο Λαρς θυμάται τη στιγμή που εμφανίστηκε το πιο αποτρόπαιο πρόσωπο της σύγκρουσης.
– Καθίσαμε στη βεράντα του σταθμού στην Αμμόχωστο και μετά είδαμε πώς ένα τουρκικό τανκ μπαίνει ανάμεσα μας και μια βίλα στην άλλη άκρη του δρόμου. Το τανκ στρέφει το κανόνι προς το σπίτι και εκτοξεύει μια γόμωση. Ευτυχώς, μια οικογένεια με δύο γονείς και δύο παιδιά είχε χρόνο για προστασία, αλλά η συμπάθειά μου για τους Τουρκοκύπριους εξαφανίστηκε εντελώς.
Η απαίτηση που του υπαγορευόταν ήταν να παραμείνει αμερόληπτος όπου και τέθηκε σε σοβαρή δοκιμασία για τον Λαρς. Ο Λαρς μπορούσε να ακούσει πώς οι άνθρωποι πονούσαν με διαφορετικούς τρόπους. Βασανιστήρια και βιασμοί.
– Ήταν βέβαια δύσκολο, αλλά είχαμε ξεκάθαρους περιορισμούς στο τι μας επιτρεπόταν να κάνουμε. Αλλά κάναμε ότι μπορούσαμε.
Την άνοιξη του 1975, ήρθε η ώρα να επιστρέψει ο Λαρς στο σπίτι του. Βασισμένη από την περιπέτεια, η καριέρα του 28χρονου βοηθού αστυνομικού συνεχίστηκε. Ήταν τώρα κάπως πιο ταπεινός και κατανοητός γύρω από τους πολλούς πυθμένες των ανθρώπων.
– Η εμπειρία με έκανε καλύτερο αστυνομικό. Όταν έχω γνωρίσει ανθρώπους κατά τη διάρκεια της καριέρας μου, ήταν πιο εύκολο για μένα να δω τον λόγο για τον οποίο τα πράγματα πήγαν στραβά για κάποιους. Μου έδωσε επίσης μια βαθύτερη κατανόηση του εγκλήματος.
Θερμές ευχαριστίες στα Κυπριακά ΜΜΕ για την αναδημοσίευση του θέματος. Πρώτα στην σελίδα του καναλιού Sigma και στην τοπική εφημερίδα της Λάρνακας.
