Τα έργα τα οποία λόγω καθυστερήσεων δεν μπορούν να ολοκληρωθούν με χρηματοδότηση από το ΤΑΑ, αλλά και τις νέες προτεραιότητες Αθήνας και Βρυξελλών θα πρέπει να αφομοιώσει το ΕΣΠΑ 2021 -2027, το οποίο βρίσκεται επίσης σε φάση αναθεώρησης ως το τέλος του χρόνου.
Το περιθώρια για μεγάλες αλλαγές είναι μικρά. Αρμόδιες πηγές παραδέχονται ότι για νέα έργα, τα κονδύλια που είναι διαθέσιμα από το ΕΣΠΑ στη σημερινή του κατανομή, δεν ξεπερνούν τα 300 εκατ. ευρώ. Συνεπώς, αν χρειαστούν περισσότεροι πόροι για να αφομοιωθούν έργα του ΤΑΑ, κάποια από τα ενταγμένα έργα του ΕΣΠΑ, για την περίοδο μέχρι και το 2027 (και ορίζοντα υλοποίησης μέχρι και το 2030), θα πρέπει να περιμένουν να ενταχθούν στην επόμενη προγραμματική περίοδο, αν θέλουν να τύχουν κοινοτικής χρηματοδότησης.
Στο πλαίσιο της αναθεώρησης του προγράμματος, το ΥΠΕΘΟ με τα συναρμόδια υπουργεία, θα πρέπει εκτός από τα έργα που θα ολοκληρωθούν τώρα ή θα μεταφερθούν στην επόμενη περίοδο, να αποφασίσουν και το εάν και κατά πόσο θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν τις νέες προτεραιότητες που βάζει η ΕΕ.
Ως γνωστό, σε κείμενο – οδηγία για την αναθεώρηση της τρέχουσας περιόδου, η Κομισιόν, θέτει ως προτεραιότητες τη χρηματοδότηση της προσιτής στέγης, τις επενδύσεις για υποδομές άμυνας, και τις επενδύσεις σε τεχνολογίες που εντάσσονται στους στόχους της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας για τις Στρατηγικές Τεχνολογίες (STEP).
Από το ΥΠΕΘΟ, τονίζουν ότι θέλουν να βρεθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο – και φυσικά τα απαραίτητα κονδύλια – για να προωθήσουν ένα πρόγραμμα που θα αυξάνει την προσφορά στέγης. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την απένταξη έργων του ΕΣΠΑ και ανακατεύθυνση των πόρων στη συγκεκριμένη δράση.
Χρήσιμη επιλογή, είναι και η ενίσχυση επενδύσεων STEP, αφού μπορούν να αφομοιώσουν ψηφιακά έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία παρουσιάζουν καθυστερήσεις και μοιραία, θα πρέπει να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ για να ολοκληρωθούν με κοινοτική χρηματοδότηση.
Ωστόσο κάθε κίνηση για ανακατεύθυνση πόρων θα είναι δύσκολη, καθώς η προγραμματική περίοδος έχει έργα “εκ μεταφοράς” από την προηγούμενη περίοδο, και τα επιμέρους προγράμματα δεν διαθέτουν πόρους για νέα έργα.
ΕΣΠΑ όπως ΤΑΑ
Πιο ριζικές, θα είναι οι αλλαγές για την επόμενη προγραμματική περίοδο ( 2028 -2034), η οποία θα οριστικοποιηθεί το 2027, όταν η Ελλάδα θα ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ
Την επόμενη περίοδο, τα ονομαστικά κονδύλια για Ελλάδα, θα είναι περίπου ίδια με αυτά της τρέχουσας περιόδου (περίπου 46 δις ευρώ) αλλά σε τρέχουσες τιμές.
Σε σταθερές τιμές, όμως τα χρήματα θα είναι λιγότερα και για το ΕΣΠΑ, αλλά και για την επόμενη ΚΑΠ που συνεχίζει να έχει μεγάλη βαρύτητα για την ελληνική οικονομία. Μια άλλη αλλαγή η οποία θα απειλήσει να προκαλέσει “πολιτισμικό σοκ “για τα ελληνικά δεδομένα, θα είναι η Κεντρική διάθεση των πόρων. Με άλλα λόγια, τα χρήματα δεν θα είναι στη διάθεση των περιφερειών ή των υπουργείων, τα οποία θα πρέπει να προτείνουν τα έργα τα οποία θα χρηματοδοτήσουν. Οι σημερινοί φορείς υλοποίησης, θα αποκτήσουν ένα ρόλο “επόπτη” για έργα τα οποία θα αποφασίζονται τόσο ως φυσικό αντικείμενο όσο και για τον προϋπολογισμό, με βάση τη συμφωνία που θα κάνει το ΥΠΕΘΟ με τις Βρυξέλλες. Όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα με το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η επόμενη κίνηση για το νέο κοινοτικό προϋπολογισμό, και άρα και το νέο ΕΣΠΑ θα γίνει στο τέλος του μήνα.
photo by sweetlouise, https://pixabay.com
