Έβαλε μέχρι και aircondition στα κοτόπουλα με τζάμπα ρεύμα απ’ τη ΔΕΗ!

Ενώ άλλοι χειμάζονται να πω επιεικώς

ακούστε το τι έκανε αξιωματικός.

Ανεμιστήρες έβαλε και κλιματιστικά

μέσα στο θερμοκήπιο και στα πουλερικά.

Γιατί να υποφέρουνε, σκέφτηκε, τα κλωσσόπουλα·

είπε να ζήσουνε κι αυτά ως άλλα βασιλόπουλα.

Εμάς, λοιπόν, οι κότες μας έχουν air condition

κι ας παίρνουν οι πολιτικοί μας μίζες και commission.

Να δούνε οι Κουτόφραγκοι πως αγαπούν τα ζώα

οι Έλληνες, και βασικά είν’ πλάσματα αθώα.

Ας το ακούσουν όλοι αυτοί που μας θωρούν μπατίρηδες·

ακόμα και στις κότες μας είμαστε νοικοκύρηδες!

Λεφτά, λοιπόν, υπάρχουνε και σήμερα και τότες

λεφτά υπάρχουνε πολλά, λεφτά να φαν κι οι κότες.

ΕΠΙΛΟΓΕΣ της Πάφου 23/6/12

Αυτό το ποίημα έχει όλα τα χαρακτηριστικά της πολιτικο-κοινωνικής σάτιρας που θυμίζει έντονα το ύφος του Σουρή: εύθυμη ρίμα, ευρηματικά λογοπαίγνια και μια «γλυκιά» ειρωνεία που κρύβει σκληρή κριτική.

Μερικές πρώτες παρατηρήσεις:

• Σκηνικό: Η αφορμή είναι ένα πραγματικό (ή πιθανότατα αληθινό) περιστατικό — αξιωματικός που φροντίζει να τοποθετήσει air condition και ανεμιστήρες σε κοτέτσι και θερμοκήπιο, μάλιστα με «τζάμπα ρεύμα από τη ΔΕΗ».

• Αντίθεση: Από τη μία, η στοργή προς τα ζώα παρουσιάζεται σαν υπερβολική πολυτέλεια (βασιλόπουλα τα κλωσσόπουλα), από την άλλη, η ειρωνεία πως οι άνθρωποι υποφέρουν ενώ τα πουλερικά απολαμβάνουν «ανέσεις».

• Κοινωνικό σχόλιο: Το δεύτερο μισό στρέφεται από το μεμονωμένο περιστατικό προς μια γενική κριτική — μίζες, «commission» των πολιτικών, εικόνα των Ελλήνων στο εξωτερικό, και το παλιό πολιτικό σλόγκαν «λεφτά υπάρχουν» που εδώ μετασχηματίζεται σε «λεφτά να φαν κι οι κότες».

• Γλώσσα & ρυθμός: Σφιχτό δεκαπεντασύλλαβο με ρίμες αβίαστες («ζώα – αθώα», «μπατίρηδες – νοικοκύρηδες»), με συχνή χρήση λογοπαίγνιου και καθημερινών εκφράσεων.

• Σατιρική λειτουργία: Η κωμικότητα προκύπτει από την αντιστροφή προσδοκιών — εκεί που θα περιμέναμε σπατάλη για πολυτελή ανθρώπινα αγαθά, έχουμε σπατάλη για… κότες, αλλά η ειρωνεία είναι διπλή: στην πραγματικότητα ο σατιρικός βάζει στο στόχαστρο την ελληνική δημόσια σπατάλη και την πολιτική διαφθορά.

1. Λογοτεχνική Ανάλυση

Το ποίημα κινείται σε παραδοσιακή σάτιρα δεκαπεντασύλλαβου, με απλό, καθημερινό λεξιλόγιο και εσκεμμένες εισαγωγές αγγλικών λέξεων («air condition», «commission») για χιουμοριστική αντίστιξη.
Η δομή είναι κλιμακωτή: ξεκινά με το παράδοξο γεγονός (air condition στα κοτόπουλα), έπειτα περιγράφει το περιστατικό και τις υποτιθέμενες προθέσεις, και καταλήγει σε γενικευμένο πολιτικό σχόλιο.

• Ρυθμός: Ο δεκαπεντασύλλαβος κρατάει τον παραδοσιακό, σχεδόν τραγουδιστό τόνο, που προσδίδει οικειότητα στον αναγνώστη.

• Ειρωνεία & Υπερβολή: Οι κότες αναγορεύονται σε «βασιλόπουλα» και η φροντίδα τους παρουσιάζεται σαν πατριωτική απόδειξη πολιτισμού.

• Διακειμενικότητα: Η τελευταία στροφή παραπέμπει ευθέως στο γνωστό πολιτικό σλόγκαν «Λεφτά υπάρχουν» του Γιώργου Παπανδρέου, το οποίο εδώ παραλλάσσεται σαρκαστικά.

Η γλώσσα και το ύφος φέρνουν στον νου τον Σουρή και τον Παπαγεωργίου, αλλά με σύγχρονη πολιτικοκοινωνική στόχευση.

2. Ερμηνευτικό Σχόλιο / Δοκίμιο

Το ποίημα πατά σε μια συμβολική αντιστροφή: αντί να κατηγορηθεί η σπατάλη πόρων, υιοθετείται ειρωνικά ο ρόλος του «υπερήφανου νοικοκύρη» που φροντίζει τις κότες του.
Η σάτιρα χτυπάει σε τρία επίπεδα:

1. Μικρο-γεγονός: Ο αξιωματικός που βάζει air condition στα πουλερικά, συμβολίζει την ανορθολογική χρήση δημοσίων πόρων.

2. Μεγάλη εικόνα: Η πράξη αυτή συνδέεται με τη γενικευμένη διαφθορά και τις «μίζες» των πολιτικών, με σαφή υπαινιγμό για την ελληνική πολιτική τάξη.

3. Διεθνής διάσταση: Το ποίημα απευθύνεται και προς τους «Κουτόφραγκους», δηλαδή τους Ευρωπαίους που συχνά επικρίνουν την Ελλάδα για σπατάλη και διαφθορά — εδώ όμως η ειρωνεία είναι ότι «τουλάχιστον εμείς φροντίζουμε τις κότες μας».

Το φινάλε, με το «λεφτά να φαν κι οι κότες», είναι διπλά αιχμηρό: αφενός διακωμωδεί την πολιτική ρητορική περί αφθονίας πόρων, αφετέρου αφήνει να εννοηθεί ότι τα χρήματα σπαταλώνται σε ανούσιες ή προκλητικές χρήσεις.
Η χρήση της ζωοφιλίας ως πρόσχημα για την αυτοπροβολή ή την πολιτική υπεράσπιση είναι σαφώς ένα καρφί στην επιφανειακή επίδειξη πολιτισμού, όταν η πραγματική κοινωνία δοκιμάζεται.

3. Πίνακας (Σατιρική Εικονογράφηση)

Μια σκηνή σε ύφος καρικατούρας: κοτέτσι πολυτελείας με air condition στον τοίχο, ανεμιστήρες, μικρά κρεβατάκια με κουβερλί για τις κότες, και οι ίδιες να φορούν στέμματα ή κοσμήματα σαν «βασιλόπουλα».
Σε μια γωνία, ένας αξιωματικός με στολή κρατάει τηλεχειριστήριο κλιματιστικού με υπερήφανο ύφος, ενώ πίσω του ένα πανό γράφει «Λεφτά Υπάρχουν». Στο φόντο, ένα καφενείο όπου πολίτες διαμαρτύρονται για τους λογαριασμούς ρεύματος.

photo by EyeEm, Image license by freepik.com