Βασισμένο σε αληθινά γενονότα – μια ιστορία σε συνέχειες
Δωμάτια προς ενοικίαση
― Όταν ήμουν μαθήτρια στην εβδόμη τάξη το 1947, δεν υπήρχαν πολυκατοικίες, μόνο δωμάτια προς ενοικίαση. Τα δωμάτια δεν ήταν μόνο για διακοπές όπως είναι τώρα, ολόκληρες οικογένειες συνήθιζαν να ενοικιάζουν αυτά τα δωμάτια και να ζούνε σε αυτά. Στην αυλή μας υπήρχαν πέντε δωμάτια, αλλά η οικογένειά μας είχε το δικαίωμα να χρησιμοποιεί την κουζίνα και αυτό ήταν πλεονέκτημα. Οι άλλοι κρατούσαν τα κουζινικά τους στο πλάι της κοινόχρηστης αυλής και τα χρησιμοποιούσαν όταν τα χρειάζονταν. Κάθε οικογένεια θα έπαιρνε μια γωνιά της αυλής και θα στήνανε τραπέζια για να πλένουν τα πιάτα με την κοινή παροχή νερού που είχαμε.
Θυμάμαι ότι μετακομίσαμε σε εκείνο το σπίτι πριν γεννηθεί ο αδερφός μου, το 1937. Μια άλλη γυναίκα ήταν έγκυος όταν η μητέρα μου ήταν έγκυος στον αδερφό μου και κάνανε τα παιδιά μαζί. Γεννήθηκαν με δέκα ημέρες διαφορά και τα δύο ήταν αγόρια. Μεγάλωσαν μαζί και έγιναν στενοί φίλοι. Ο αδερφός μου λεγόταν Νικόλας και το άλλο παιδί λεγόταν Φίλιππος, και οι άνθρωποι τους έλεγαν Φίλιππος και Ναθαναήλ, σαν τους αποστόλους του Ιησού που ήταν πολύ καλοί φίλοι και παρακινούσαν ο ένας τον άλλον στην πίστη τους.
Μια μέρα, όταν ήταν τριών χρονών, κρατιόντουσαν από το χέρι και τραβούσαν ο ένας τον άλλον, περπατώντας προς τον ορίζοντα. Χάσανε τον προσανατολισμό τους και χαθήκανε. Οι μητέρες τους τρελάθηκαν από την αγωνία και τα έψαξαν παντού, μέσα σε όλα τα στενά, μέχρι που έφτασαν στο αστυνομικό τμήμα και ανέφεραν ότι δύο μικρά παιδιά είχαν εξαφανιστεί. Αυτά είχαν βγει στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, αλλά περπατούσαν στο πεζοδρόμιο, ο ένας πίσω από τον άλλον. Περπατούσαν κλαίγοντας γιατί είχαν συνειδητοποιήσει ότι είχαν χαθεί.
Ένας ηλικιωμένος άντρας τα βρήκε και είπε: «Πού πηγαίνετε τα δυο σας;» Εκείνοι είπαν: «Στο σπίτι μας». Και αυτός είπε: «Πού είναι το σπίτι σας;» και εκείνοι είπαν: «Δεν ξέρουμε». Οπότε τους πήρε και τους οδήγησε στο αστυνομικό τμήμα. Εκείνη την εποχή δεν είχαμε πολλά αστυνομικά τμήματα, οπότε απλά έστειλαν ένα παιδί στο σπίτι μας για να μας ενημερώσει ότι τους είχαν βρει. Αυτά τα παιδιά ήταν μαζί όλη τους τη ζωή.
Η μητέρα του Φίλιππου έχασε τον σύζυγό της νέο, πέθανε όταν ήταν 49 ετών, αφήνοντάς την χωρίς εισόδημα ή οτιδήποτε, μόνο με δύο μικρά παιδιά και εκείνη είχε μόνο το δωμάτιο που ενοικίαζε στην αυλή μας. Συνήθιζα να την επισκέπτομαι ακόμα και πρόσφατα και ήταν πάντα χαρούμενη όταν με έβλεπε, γιατί με συμπαθούσε από τα παλιά. Ήμουν η μεγαλύτερη ανάμεσα στα παιδιά της αυλής και επειδή ήμουν δραστήρια, έτρεχα για δουλειές γι’ αυτήν και μάλιστα την βοήθησα να πάρει μια μικρή σύνταξη. Δεν ήξερε τίποτα για συντάξεις· ήταν από ένα χωριό απ’ το Μαρκόπουλο, αλλά εκείνη την εποχή πήγαινα στο γυμνάσιο και μπορούσα να τη βοηθήσω με τα χαρτιά.
Έπρεπε να μεγαλώσει τα παιδιά της. Νοίκιασε ένα δεύτερο δωμάτιο στην αυλή μας και έβαλε μέσα δύο βαρέλια επειδή είχαν σταφύλια από το Μαρκόπουλο, οπότε άρχισε να πουλάει κρασί, και όλοι γνώριζαν ότι το καλύτερο κρασί το έφτιαχνε η κυρά-Μαρίκα. Μετά αγόρασε έναν αργαλειό και άρχισε να πουλάει κουρελούδες και η μητέρα μου ήταν η πρώτη και η καλύτερή της πελάτισσα. Η μητέρα μου της έφερνε κομμάτια από υφάσματα και εκείνη ύφαινε τα χαλιά της. Όταν μάλιστα παντρεύτηκα, πήρα μια προίκα από εκείνην, γιατί οι κουρελούδες είναι πάντα στη μόδα. Μεγάλωσε τα παιδιά της με κουρελούδες και κρασί και τη μικρή σύνταξη που της έβγαλα για εκείνη. Όταν μεγάλωσαν λίγο τα παιδιά, έβαλε τα πάντα σε ένα δωμάτιο και άφησε το δεύτερο δωμάτιο άδειο, επομένως ήταν διαθέσιμο προς ενοικίαση.
Εκείνη την εποχή, ήταν πολύ περιζήτητα τα δωμάτια για ενοικίαση στην Αθήνα και τότε δεν υπήρχαν αγγελίες ενοικιάσεων, μόνο από στόμα σε στόμα. Ο πατέρας μου ήταν ο διαχειριστής της αυλής επειδή τα σπίτια ανήκαν στον μεγαλύτερο αδερφό του. Αλλά ο μεγαλύτερος ήταν πλέον οικονομικά εξασφαλισμένος και είχε μεγαλώσει την οικογένειά του και δεν τον πείραζε που έπαιρνε του πατέρα μου αρκετό καιρό να βρει ενοικιαστή για το δεύτερο δωμάτιο. Ένας λόγος που ο πατέρας μου δεν νοίκιασε αμέσως το δωμάτιο ήταν επειδή τότε εγώ ήμουν δεκαεπτά και η αδελφή μου περίπου δεκαπέντε. Εκείνη την εποχή, νεαροί φοιτητές από την επαρχία έρχονταν στην Αθήνα και αναζητούσαν δωμάτιο για ενοικίαση. Όταν ο πατέρας μου λοιπόν έβλεπε νέους άνδρες, δεν τους το ενοικίαζε επειδή φοβόταν ότι οι κόρες του θα έμπλεκαν μαζί τους.
Ο παππούς σου ο Τηλέμαχος ήταν νεαρός επίσης, δεν ήταν είκοσι ή εικοσιεφτά, αλλά ήταν τριάντα χρονών. Επειδή ήταν καλοφτιαγμένος όμως, φαινόταν μεγαλύτερος. Είχε πάει εκείνη την εποχή στο χωριό και είχε φέρει την αδελφή του την Ελένη, η οποία ήταν μεγαλύτερη και ανύπαντρη καθώς δεν υπήρχαν άνδρες στο χωριό. Τότε ήταν που έμαθε ότι η αδελφή του ήταν ακόμα ανύπαντρη, επειδή δεν υπήρχε επικοινωνία ως τότε και δεν είχε νέα από τους δικούς του όλο αυτό τον καιρό.
Ο παππούς σου γεννήθηκε το 1918, άφησε το χωριό του στην Πελοπόννησο όταν ήταν 18 ετών για να έρθει στην Αθήνα. Κάποιος τον έπεισε να εγγραφεί στη Χωροφυλακή στην Αθήνα, γιατί θα του παρείχαν δωρεάν εκπαίδευση. Επίσης του είπαν ότι αν ερχόταν στη Χωροφυλακή θα έκανε τη θητεία του εκεί και δε θα χρειαζόταν να πάει στρατιώτης στο μέτωπο αν γινόταν πόλεμος. Ωστόσο, αυτός δεν είχε τελειώσει το γυμνάσιο στο χωριό του, που ήταν προϋπόθεση για την είσοδο στην υπηρεσία. Τους είπε ότι διδασκόταν στο σπίτι και έδωσε εξετάσεις στην Ευαγγελική Σχολή και πέρασε.
H Ευαγγελική Σχολή ήταν το πιο ονομαστό σχολείο για τους Έλληνες Ορθόδοξους της Σμύρνης. Μετά την καταστροφή της Μικράς Ασίας, το σχολείο μεταφέρθηκε στην Αθήνα. Λένε ότι μεταφέρανε κυριολεκτικά κομμάτια από τις κτιριακές εγκαταστάσεις σε πλοία και επανασυστάθηκε σε μια περιοχή πλούσιων Ελλήνων από την Τουρκία, που ονομάστηκε Νέα Σμύρνη. Οι εξετάσεις πρέπει να ήταν δύσκολες.
Όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, έστειλαν τον Τηλέμαχο στα σύνορα στη Μακεδονία, αλλά επειδή ήταν στη Χωροφυλακή, είχε διπλή ικανότητα και ειδικότητα. Δηλαδή περιπολούσε τις πόλεις και ήταν επίσης μέλος του στρατού που σήμαινε ότι μπορούσε να έχει και όπλο. Οι Αστυνομικές Δυνάμεις υπήρχαν μόνο σε τέσσερις πόλεις στην Ελλάδα, στην Αθήνα, στον Πειραιά, στην Κέρκυρα και στην Πάτρα. Έτσι, η Χωροφυλακή βοηθούσε στην αστυνόμευση των πόλεων κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Ο παππούς σου δεν ήθελε να πάει στον πόλεμο. Ήταν αφοσιωμένος στην πατρίδα, αλλά δεν ήθελε να κινδυνεύσει τη ζωή του, δεν ήθελε να σκοτώσει ανθρώπους. Αλλά δεν θα του άρεσε να το λέω αυτό… Ήταν περήφανος για τη χώρα του, πιστός στην Ελλάδα και πολύ γενναίος. Γιατί ό,τι τον διέτασε η πατρίδα θα το έκανε με ζήλο και αυταπάρνηση, όχι για κανένα κόμμα, αλλά για την πατρίδα του. Δεν ασχολήθηκε ποτέ με τα πολιτικά, ούτε ποτέ έμπαινε σε καβγάδες για τέτοια θέματα. Στην τελική, περισσότερα ήξερα εγώ από εκείνον για την πολιτική!
Και παρ’ όλο που απέφυγε την πρώτη γραμμή κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν μπορούσε να αποφύγει τον Εμφύλιο Πόλεμο. Η δουλειά του ήταν να καταδιώκει τις συμμορίες των κομμουνιστών και δεν πιστεύω ότι τους συγχώρεσε ποτέ γι’ αυτό. Κατά τη διάρκεια της Μάχης του Μακρυγιάννη ήταν εδώ. Είχε εμφανιστεί για να αναλάβει καθήκοντα και η μάχη τον βρήκε μέσα στο κτίριο.
Φαντάσου ότι κάποιος είχε πει στη μητέρα του ότι ο γιος της είχε πεθάνει στον εμφύλιο και του είχαν κάνει κηδεία και ήδη είχαν κάνει και μνημόσυνο γι’ αυτόν όταν εμφανίστηκε. Ήταν ένα λάθος, αλλά η γριά μητέρα το πίστεψε. Φαντάσου τη χαρά που θα ένιωσε όταν επέστρεψε στο χωριό ζωντανός, με σάρκα και οστά. Τρελάθηκε από τη χαρά της, νόμιζε ότι έβλεπε φάντασμα. Φαντάσου και την έκπληξη του παππού σου όταν έμαθε ότι του είχαν κάνει μνημόσυνο ενώ ήταν ακόμα ζωντανός.
Όταν γύρισε λοιπόν στην Αθήνα, πήρε μαζί του και την αδελφή του, την Ελένη, ελπίζοντας να της βρει κάποιον να παντρευτεί. Αυτή είχε όμορφα χαρακτηριστικά, αλλά ήταν από χωριό, ήταν μεγάλη σε ηλικία και ήταν και υπέρβαρη και τότε όλα αυτά θεωρούνταν προβλήματα για γάμο. Ο παππούς σου όμως είχε γνωριμίες με πολλούς ανθρώπους, όλο και κάποιος θα βρισκόταν να τον βοηθήσει να την παντρέψει.
Το πρώτο πράγμα όμως ήταν να της βρει δωμάτιο να μένει στην Αθήνα. Εκεί όπου υπηρετούσε ως χωροφύλακας δεν τους επιτρεπόταν να μένουν έξω λόγω του εμφυλίου πολέμου, οπότε κοιμούνταν στην υπηρεσία τους. Δεν μπορούσε να την βάλει στην υπηρεσία. Είχε μια εξαδέλφη στην Αγία Παρασκευή και πήγε και την άφησε εκεί για μερικές ημέρες μέχρι να της βρει ένα μέρος πιο κοντά του.
Στου Μακρυγιάννη, όπου υπηρετούσε, ήταν το επιτελείο και ακριβώς δίπλα, στην οδό Χατζηχρήστου, υπήρχε ένα κατάστημα, ένα κουρείο. Τότε υπήρχαν πολλά σπίτια στην οδό Χατζηχρήστου, τα οποία το κράτος απαλλοτρίωσε για να χτίσει το μουσείο της Ακρόπολης. Ο κομμωτής της Χατζηχρήστου, που λεγόταν Θεοδόσης, ήταν φίλος του παππού σου, αλλά απέναντι ακριβώς από την αυλή μας υπήρχε ένα άλλο κομμωτήριο, του οποίου ο ιδιοκτήτης του ήταν κάποιος που λεγόταν Μιχαηλίδης, δε θυμάμαι το όνομά του. Ο Θεοδόσης και ο Μιχαηλίδης γνώριζαν ο ένας τον άλλον αφού ήταν συνάδελφοι. Ο πατέρας μου πήγαινε στον Μιχαηλίδη και ο κουρέας του γνώριζε ότι υπήρχε ένα κενό δωμάτιο στην αυλή μας.
Μια μέρα που ο παππούς επισκέπτηκε τον κομμωτή Θεοδόση του είπε: «Ξέρεις, έφερα την αδελφή μου από το χωριό για να την παντρέψω, αλλά την άφησα προσωρινά στην Αγία Παρασκευή. Ενημέρωσέ με αν μάθεις για διαθέσιμα δωμάτια». Ο κομμωτής του είπε: «Δεν ξέρω για κάτι στο Κουκάκι». Εκείνη την εποχή, στο Κουκάκι, στην περιοχή δίπλα στου Μακρυγιάννη, υπήρχαν μόνο μονοκατοικίες και αριστοκρατία. Ήταν πολύ καλύτερη περιοχή και από το Κολωνάκι.
Όσο για τον Θεοδόση είπε στον παππού σου ότι θα ψάξει στον Νέο Κόσμο για να βρει ένα δωμάτιο. Τότε δεν είχαν τηλέφωνα, οπότε πήγε επίσκεψη στον φίλο του στο κομμωτήριο στο Νέο Κόσμο για να ρωτήσει. Στη γειτονιά υπήρχε μόνο το τηλέφωνο του φούρναρη και του μπακάλη. Όταν χρειαζόμασταν κάτι ο μπακάλης θα έστελνε ένα παιδί και θα έλεγε: «Πήγαινε στο σπίτι του κυρ-Γιώργη», φαντάσου πόσοι λίγοι ήμασταν που όλοι ήξεραν τα σπίτια!
Ο Θεοδόσης πήγε και είπε στον Μιχαηλίδη ότι ο παππούς σου ήταν φίλος του και ήθελε να ενοικιάσει ένα δωμάτιο και πήγαν οι δυο τους να βρουν να ρωτήσουν τον ιδιοκτήτη. Ο πατέρας μου δεν ήταν ιδιοκτήτης, ήταν διαχειριστής, αλλά όλοι τον έβλεπαν ως ιδιοκτήτη. «Καλά» είπε ο πατέρας μου «ας έρθει αυτός ο ενοικιαστής για να δούμε ποιος είναι».
Ήταν ένα Σάββατο απόγευμα. Όλο αυτό τον καιρό πήγαινα σχολείο, γιατί ακόμα και τα Σάββατα είχαμε σχολείο. Σε εκείνο το άδειο δωματιάκι είχα στήσει ένα μικρό τραπέζι για να μελετάω με ησυχία. Ήμασταν έξι άτομα στο δωμάτιο της αυλής μας και το σπίτι ήταν γεμάτο με πράγματα του πατέρα μου που τότε έφτιαχνε παντόφλες μόνος του στο σπίτι. Εκείνο το Σάββατο, όταν τελείωσα το σχολείο και φάγαμε μεσημεριανό, έβαλα νερό να βράσει σε ένα κατσαρολάκι και έβαλα τη σκάφη μου σε εκείνο το δωμάτιο για να κάνω μπάνιο, όπως έκανα κάθε Σάββατο.
Μόλις τελείωσα το μπάνιο μου και δεν είχα ακόμα την ευκαιρία να αδειάσω τα νερά, φτάνει μια συνοδεία ανθρώπων -ο Μιχαηλίδης, ο Θεοδόσης, ένας φίλος του Θεοδόση και ο παππούς σου με τη στολή του, αφού τότε δεν επιτρεπόταν στους φρουρούς να φορούν πολιτικά εκτός υπηρεσίας. Μόλις είχα βγει από το μπάνιο και τα μαλλιά μου ήταν βρεγμένα. Ήταν μακριά τότε και τα είχα μαζέψει σε μια αλογοουρά και φορούσα τη μαύρη σχολική ποδιά. Δεν είχα τίποτα άλλο να φορέσω, οπότε μετά το μπάνιο φορούσα τα ίδια ρούχα. Ο πατέρας μου έκανε τους σχετικούς ελέγχους και εμπιστεύτηκε τον παππού σου, επειδή δεν του πέρασε από το μυαλό ότι θα εμπλεκόμουν μαζί του. Τον είδε μεγάλο, σοβαρό, ως ενήλικα άνδρα. Του λέει: «Εντάξει, θα στο δώσω το δωμάτιο για την αδερφή σου».
Αυτό το δωμάτιο επικοινωνούσε με την κουζίνα και ο πατέρας μου είπε: «Σεβαστούλα», βγαίνω εγώ, «φέρε μια καρέκλα για τον κύριο». Όλοι οι υπόλοιποι εκτός από τον πατέρα μου ήταν όρθιοι και οι τέσσερις τους στεκόντουσαν πάνω από τον πατέρα μου, σαν τον Χάρο. Υπήρχε επίσης ένα παράθυρο, οι μισοί από αυτούς καθόντουσαν από την έξω πλευρά του παραθύρου και οι άλλοι μισοί από μέσα. Τη δεύτερη καρέκλα τη χρειάζονταν για να κάτσουν και οι δύο συμβαλλόμενοι και να υπογράψουν το συμφωνητικό.
Έφερα μια καρέκλα από το δωμάτιο και του είπα: «Καθίστε, κύριε» και τότε γύρισε το κεφάλι του για πρώτη φορά και με κοίταξε. Μα δε θα το ξεχάσω αυτό το βλέμμα… Όταν γύρισε να μου πει «ευχαριστώ» αφού του έφερα την καρέκλα να καθίσει, με κάρφωσε με τα πράσινα μάτια του από πάνω μέχρι κάτω. Τι εντύπωση πρέπει να του έκανα! Εντάξει, μια γυναίκα, έστω και εκκολαπτόμενη δεσποινίδα, έχει την διαίσθηση να καταλάβει όταν κάποιος την κοιτάζει με ποιο τρόπο την κοιτάει.
(συνεχίζεται)
photo by purpleivy, https://pixabay.com
